تحلیل مضامین ارزش‌های دفاع مقدس و ظلم ستیزی انقلاب اسلامی ایران در کتاب‌های فارسی و مطالعات اجتماعی ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

2 مربی، گروه آموزش علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

3 استادیار، گروه حقوق و علوم سیاسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

چکیده

هدف از این مقاله تحلیل مضامین ارزش‌های دفاع مقدس و ظلم ستیزی انقلاب اسلامی ایران در کتاب‌های درسی فارسی و مطالعات اجتماعی مقطع ابتدایی است. این پژوهش در پاسخ به سؤال بررسی مضامین ارزش‌های دفاع مقدس و ظلم ستیزی و مشخص نمودن میزان توجه به  آنها در دو عنوان درسی است . روش مورد استفاده در این پژوهش در مرحله اول روش تحلیل مضمون و سپس روش تحلیل محتوای توصیفی است. ابزار پژوهش چک لیست محقق ساخته و جامعه پژوهش شامل دو عنوان کتاب درسی فارسی و مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی چاپ سال تحصیلی 99-1398 (در مجموع ده جلد کتاب درسی) می‌باشد. عمده ترین یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که؛ درمحتوای کتاب‌های درسی فارسی بیشترین توجه را به مضمون استقلال با 03/23درصد و کمترین توجه را به مضمون مشارکت با 55/4درصد نموده است. همچنین کتاب مطالعات اجتماعی بیشترین توجه را به مضمون استقلال با 79/45 درصد و کمترین توجه را به مضامین الگودهی با 12/3درصد، انقلاب اسلامی، حسن سلوک و مشارکت با 92/4درصد نموده. در پایان نیز پیشنهاداتی جهت بهبود محتوای کتاب‌های درسی فوق الذکر بیان شده است.

کلیدواژه‌ها


-                      آشنا، حسام الدین و روحانی، محمدرضا(1389). «هویت‌های فرهنگی ایرانیان از رویکردهای نظری تا مؤلفه‌های بنیادی»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره سوم، شماره4، صفحات185-157.
-                      استراوس، آنسلم و کوربین، جولیت (1990). اصول روش تحقیق کیفی نظریه مبنایی رویه­ها و شیوه­ها، ترجمه دکتر بیوک محمدی (1385)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-                      ببی، ارل آر(1394). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی(نظری-عملی)، ترجمه رضا فاضل، چاپ یازدهم، تهران: سمت.
-                      دلاور، علی(1382). مبانی نظری و علمی پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی، تهران: رشد.
-                      سیف، سوسن و دیگران(1397). روانشناسی رشد(1)، چاپ بیست و هفتم، تهران: سمت.
-                      شارع پور، محمود(1393). جامعه شناسی آموزش و پرورش، تهران: سمت.
-                      فلاحیان، ناهید و همکاران(1389). روش آموزش مطالعات اجتماعی(ویژه تربیت معلم رشته آموزش ابتدایی)، تهران: چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران.
-                      قربانی، قدرت الله(1383). «هویت ملی از دیدگاه استاد مطهری»، فصلنامه مطالعات ملی، سال پنجم، شماره 4، ص 23.
-                      کلانتری، عبدالحسین؛ همتی راد، فرزانه و مؤمنی، حسن(1398). «مطالعه جامعه شناختی پوشش دانشجویان دختر؛ عوامل عینی و ذهنی»، فصلنامه مطاعات زنان و خانواده، دوره 7، شماره 1، ص ص 50-29.
-                      کوئن، بروس(1373). مبانی جامعه شناسی، اقتباس و ترجمه فاضلی و توسلی، تهران: انتشارات سمت.
-                      نوریان، محمد(1396). تحلیل محتوای کمی وکیفی کتاب‌های درسی دوره ابتدایی، چاپ دوم، تهران: نشر شورا.
-                      نیک نفس، سعید(1392). «نقش تحلیل محتوا در فرایند آموزش و طراحی کتاب‌های درسی»، مجله جهانی رسانه، دوره 8، شماره 2، صفحات150-124.
-                      یوسفی، علی(1380). «روابط بین قومی و تأثیرات آن بر هویت اقوام در ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم، شماره 8، ص 17.
-                      منابع لاتین
-                      Braun, V and V. Clarke (2006). Using Thematic Analysis in Psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2).
-                      Groiss, Arnon and Nethanel Toobian (Nahid) (2006). The Attitude to the Other and to Peace in Iranian School Book and Teachers Guides", Center for Monitoring the Impact of Peace, http://www.Edume.org.
-                      Jaruwan, Daengbuppha, Nigel Hemmington, Keith Wilkes (2006). "Using Grounded Theory to Model Visitor Experiences at Heritage Sites, Qualitative Market Research", An International Journal, Vol. 9.
-                      Joffe, Helene and Lucy Yardley (2003)."Content and Thematic Analysis". In D. Marks and L. Yardley (Eds.). Research Methods in Clinical and Health Psychology. London: Sage Publication.
-                      Poole, M.S., & Folger, J.P. (1981) "Modes of Observation and the validation of interaction analysis Schemes", Small Group Behavior, Vol 12.