چالش های اعمال سازمان‌های بین‌المللی برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه حقوق، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

امنیت ملی ج.ا.ایران از جهت تأثیرپذیری و تأثیرگذاری بر سازمان‌های بین المللی، دارای ابعاد خارجی نیز می‌باشد و از اعمال سازمان‌های بین­المللی نیز تأثیر می­پذیرد.  پژوهش حاضر درصدد بررسی ارتباط میان اعمال سازمان‌های بین­المللی و امنیت ملی در ج.ا.ایران است. سؤالی که مطرح می­شود اینکه: اعمال سازمان‌های بین المللی از چه طریقی بر امنیت ملی ج.ا.ایران اثر می‌گذارد؟ پاسخی که می‌توان ارائه نمود این است که دولت­های مختلف پس از انقلاب اسلامی هر کدام تفسیر خاصی از جایگاه سازمان‌های بین­المللی ارائه داده­اند که به نوبه خود بر امنیت ملی ج. ا.ایران نیز اثرگذار است. دو رویکرد ضدیت و تعامل با اعمال سازمان‌های بین­المللی از مهم­ترین رویکردهای موجود پس از انقلاب اسلامی به شمار می­روند. ضمن اینکه ج.ا.ایران به دلایلی همچون تعریفی جدید از حقوق و مسؤولیت­ها، سیاست­ورزی و حکومت­داری و همچنین گرایش فرامرزی به مسائل انسانی و جهانی، اعمال سازمان‌های بین­المللی را با رویکرد انتقادی و احتیاطی دنبال می‌کند که نشانگر عدم تعریف از امنیت ملی و عدم وحدت نظر در ارتباط با اعمال سازمان‌های بین­المللی است. هرچند رویکرد انتقادی نسبت به این سازمان‌ها نشانگر رویکرد متمایز و جدیدی است. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و بهره­گیری از منابع اسنادی و کتابخانه­ای است.

کلیدواژه‌ها


  • بابایی­مهر، علی، اسماعیل­نسب، حسین (1393)، نقش گفت­وگوی تمدن­ها در ارتقای حقوق بشر و گسترش صلح، فصلنامه مطالعات بین المللی، سال یازدهم، شماره 4، صص 195-173.

    بختیاری، حسین، صالح­نیا، علی (1397)، اولویت بندی تهدیدات امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست­گذاری عمومی، دوره 8، شماره 27، صص 278-255.

    پور احمدی، حسین، معتمدی امین، حسین (1394)، جایگاه سازمان ملل متحد در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه رهیافت­های سیاسی و بین­المللی، سال پنجم، شماره 38، صص 49-9.

    حافظ­نیا، محمدرضا، جان پرور، محسن، مجتهدزاده، پیروز (1389)، تأثیر جهانی شدن بر ماهیت مرزها، فصلنامه برنامه ریزی و آمایش فضا، شماره سوم، پاییز 89، صص 55-37.

    حدادی، مهدی، ستایش­پور، محمد (1397)، تسهیم مسؤولیت بین­الملل دولت­ها ناشی از عمل دولت دیگر یا سازمان بین­المللی، مجله دولت پژوهی، دوره 4، شماره 14، صص 182-149.

    دهقانی فیروزآبادی، جلال (1389)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر سمت.

    سلطانی نژاد، احمد، داوند، محمد (1397)، راهکارهای کاهش تهدیدات سازمان‌های غیردولتی حقوق بشری علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات، فصلنامه سیاست، دوره 48، شماره 1، صص 57-39.

    عزیزی، ستار، کریمی، سیامک (1395)، «مسئولیت بین‌المللی اشتقاقی ناشی از کمک یا مساعدت با تأکید بر قضیه کاربرد مهمات خوشه‌ای در یمن»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، ش 51، تابستان 1395، صص 109-134.

    عیدی­پور، رستم، بصیری، محمدعلی، یزدانی، عنایت الله (1396)، تحلیل مبانی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در پرتو مؤلفه قدرت نرم افزاری، جستارهای سیاسی معاصر، سال هشتم، شماره اول، صص 137-117.

    کدخدایی، عباسعلی، ساعد، نادر (1390)، نظام بین المللی حقوق بشر و جنگ نرم، راهبرد فرهنگ، شماره شانزدهم، صص 77-55.

    کریمی، غلامرضا (1385)، جمهوری اسلامی ایران و سازمان‌های بین­المللی، مجله علوم سیاسی، سال نهم، شماره سی و ششم، صص 161-126.

    الکواری، حمد (1367)، عملکرد شورای امنیت در جنگ عراق و ایران، ترجمه محمد علی عسگری، تهران: انتشارات دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین.

    متقی، ابراهیم (1389)، گونه شناسی تهدیدهای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، آفاق امنیت، دوره جدید، سال سوم، شماره هشتم، صص 29-5.

    ملکی، مصطفی، بابایی، مجتبی (1391)، روابط ایران و سازمان ملل پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فصلنامه روابط بین الملل، شماره 18، صص 1801-56.

    موسوی خمینی، روح­الله (1359)، صحیفه نور، جلد 12.

    • سایت‌های خبری:

    روحانی، حسن (1392)، اولین سخنرانی حسن روحانی در سازمان ملل متحد، 3 مهر 1392. قابل بازیابی در سایت زیر: http://www.president.ir/fa/71572

    ظریف، محمدجواد (1395)، سخنرانی در سایت http://fa.alalam.ir/news/1927378.

    Aust, P. H. (2011), Complicity and the Law of State Responsibility, Cambridge University Press.

    Esman, Miton J (2004) An Introduction to Ethnic Conflict, Cambridge: Polity Press.

    Forysth, David P. (2000), Human Right and  Comparative Foreign Policy  Foundations of Peace, Paris: United Nations University.

    Edvard Hambro (1950). "The Jurisdication of the international court of justice", RCADI, 1950,I, vol, 79.

    Gaja, Giorgio (2004), RESPONSIBILITY OF INTERNATIONAL ORGANIZATIONS, [Agenda item 4], DOCUMENT A/CN.4/610, Seventh report on responsibility of international organizations, by Mr. Giorgio Gaja, Special Rapporteur.

    Gaja, Giorgio (2003), First Report on Responsibility of International Organizations, by Giorgio Gaja, International Law Commission, A/ CN.4/532, 26 March 2003

    Lanovoy, V (2014).,"Complicity in an Internationally Wrongful Act", in A. Nollkaemper and I. Plakokefalos, Principles of Shared Responsibility in International Law: An Apprisal of the State of the Art, Cambrige University Press, pp. 134-168.

    U.S. Diplomatic and Consular Staff in Tehran (U.S. v. Iran) (1980) , ICJ Reports, pp. 3, 35.

    Stumer, Andrew (2007), “Liability of Member States for Acts of International Organizations: Reconsidering the Policy Objections”, Harvard International Law Journal, Vol. 48, 2007, PP. 553- 580.