مطالعۀ تطبیقی گفتمان‌های نظام حقوقی زن در ج.ا.ایران و سوئد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی گروه حقوق خصوصی واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران

2 استادیار دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، ایران

3 دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، ایران

چکیده

موضوع این تحقیق مطالعۀ تطبیقی حقوق گفتمان‌های حقوق زن در ایران و سوئد است. پرسش اصلی مقاله درباب بررسی مقایسه‌ای حقوق زن در ایران و سوئد با مورد پژوهی سقط جنین است. فرضیۀ پژوهش بر آن بوده که نگاه تک سویه و ماتریالیستی گفتمان غالب فمینیسم غربی و بازتاب آن در نظام حقوقی سوئد با تقلیل زن به بُعد جسمی و وجه بدنی یا تنانه در تقابل با نگاه‌های وحیانی مانند فقه شیعه قرار می‌گیرد که انسان را در دو بُعد جسم و جان در نظر می‌گیرند که در نظام‌های تقنینی‌ متجلی می‌شود. لذا این نقطۀ عزیمت‌های متفاوت نتایج متعارضی ایجاد می‌کند که دو پارادایم مختلف را خلق می‌کند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اصولاً رواج و رونق بحث آزادی مطلق زنان در کشورهایی مانند سوئد ناشی از غلبۀ تئوری‌های «آزادی انتخاب» بوده که با نگاهی شی‌واره به جهان بر آزادی مطلق «بدن» تاکید دارند، و در مقابل گفتمان‌های الهی در نظام حقوقی کشوری مانند ایران برآمده از دوگانۀ «حق/تکلیف» است که تداوم یک نگاهی الهی به هستی انسان است لذا نمی‌توان قائل بر آزادی مطلق و لجام گسیخته باشد. روش جمع آوری داده‌ها اسنادی و کتابخانه‌ای و رویکرد مقاله توصیفی و تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


-                      آبوت، پاملا؛ والاس، کلر (1391)، جامعه شناسی زنان، ترجمۀ منیژه نجم عراقی، تهران، نشر نی
-                      آزموده، فهیمه، حاجی یوسفی، امیر محمد. (1398). تاثیر توانمندسازی سیاسی زنان بر حکمرانی خوب: (درسهایی از سوئد برای ایران). پژوهشنامه علوم سیاسی، 14(2)، 33-62.
-                      آسمانی، امید؛ خورسندیان، محمدعلی و محمودیان، فرزاد(1389) «چالش‌های اجرایـی قواعد نفی عسر و حرج، الضرر و اضطرار در سقط درمانی»، فصلنامه فقه پزشکی، سال دوم، شماره3-4.
-                      افشار، سجاد (1397)،آشنایی با نظام‌های قضایی: سوئد، تهران، مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه
-                      اکلشال، رابرت (1375)، ایدئولوژی‌های سیاسی، ترجمۀ محمد قائد، تهران، انتشارات طرح نو
-                      بوشه، راجر (1395)، نظریه‌های جباریت از افلاطون تا آرنت، ترجمۀ مجلسی، تهران، نشر مروارید
-                      پیلچر،جین؛ ولهان، ایملدا (1399)، مطالعات جنسیت و زنان، ترجمۀ شکوری راد و مرادی طادی، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
-                      جوادی آملی، عبدالله (1392)، زن در آیینه جلال و جمال، قم، نشر اسراء
-                      جوادی آملی، عبدالله (1394)، مبانی حقوق زن در اسلام، نشریه پاسدار اسلام، شماره 314 صفحه 6
-                      حاجی علی، فریبا(1383)، «سقط جنین حرمت یا جواز»، نشریه مقالات و بررسی ها، دوره سی و هفتم، ش76.
-                      حیدری، حسن، حاجتی، منیژه، ابراهیمی نسب، یوسف (1390)، نفقۀ زن در حقوق ایران،فرانسه و سوئد، نشریه علمی زن و فرهنگ، 3(7)، 79-93.
-                      خمینی، سید روح الله(1368)، استفتائات، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، جلد سوم
-                      راسخ، محمد (1393)، حق و مصلحت (جلد 1)، تهران، نشر طرح نو
-                      راسخ، محمد (1395)، حق و مصلحت (جلد 2)، تهران، نشر نی
-                      عبدالجباری، مرتضی؛ کرمخانی، مرضیه؛ سحرخیز، نسرین؛ پورحسینقلی، محمد امین؛ شکری خوبستانی، معصومه (1395)، بررسی عوامل مؤثر در تصمیم‌گیری زنان برای سقط عمدی جنین و نگرش اعتقادی و شرعی آنان در این‌باره، مجلۀ پژوهش در دین و سلامت، پاییز 1395، دوره 2 - شماره 4،صفحه 46 – 54
-                      فیرحی، داود (1391)، فقه و سیاست (جلد 1)، تهران، نشر نی
-                      صلیبا، جمیل (1366)، فرهنگ فلسفی، ترجمۀ صانعی دره بیدی، تهران، نشر حکمت
-                      طباطبایی، سیدمحمدحسین (1374)، تفسیر المیزان (جلد 2)، ترجمۀ سیدمحمدباقر موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی
-                      طبیبی جبلی، مرتضی (1382)،بررسی و نقد نظریه جواز سقط جنین از منظر فقهای امامیه، نامۀ مفید، تابستان 1382، شمارۀ 37، صفحات 42-51
-                      کائوزر، چاد (1397)، مبانی فلسفۀ رادیکال، ترجمۀ حبیبی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی
-                      گای، ماری (1396)، شهروند در تاریخ اندیشه غرب، ترجمۀ عباس باقری، تهران، فرزان روز
-                      جانکی، فیروز محمودی، (1387)، جرم زدایی به منزله یک تغییر. مطالعات حقوق خصوصی، شمارۀ 37(1- 32)
-                      مطهری، مرتضی (1386)، نظام حقوق زن در اسلام، تهران، انتشارات صدرا
-                      محقق داماد، سید مصطفی(1389)، فقه پزشکی، تهران، حقوقی.
-                      محقق‌حلی، جعفربن‌حسن(1409ه)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: مؤسسه اسماعیلیان، جلد دوم.
-                      موحد، محمدعلی (1384)، در هوای حق و عدالت، تهران، نشر کارنامه
-                      موحدی، محمدجواد و گلزار اصفهانی، مژگان(1392)، «بررسی سقط جنین بر اساس نظریۀ اثر دوگانه»، اخلاقی و تاریخ پزشکی، دوره سوم، ش2.
-                      مرادی, معصومه, یاقوتی, ابراهیم, فهرستی, زهرا. (1398). گفتمان‌های حقوق زنان پس از انقلاب اسلامی با تاکید بر شهادت زنان. رهیافت انقلاب اسلامی, 13(49), 25-44.
-                      نیکزاد، عباس و جورسرایی، غلامعلی(1393)، «بررسی سقط جنین از دیدگاه فقهی»، فصلنامه اسلام و سلامت، دوره اول، ش1.
-                      وحیددستجردی، مرضیه (1372)، سقط جنین، تهران، انتشارات معاونت حقوقی مجلس و وزارت بهداشت
-                      Berer M. (2017). Abortion Law and Policy Around the World: In Search of Decriminalization. Health and human rights، 19(1)، 13–27.
-                      Thapa، S. R. ; Rimal، D. ; Preston، J. (2006). "Self induction of abortion with instrumentation". Australian Family Physician 35 (9): 697–698.
-                      Levels، M.، Sluiter، R.، & Need، A. (2014). A review of abortion laws in Western-European countries. A cross-national comparison of legal developments between 1960 and 2010. Health policy، 118(1)، 95-104.
-                      Linders، A. (2004). Victory and beyond: a historical comparative analysis of the outcomes of the abortion movements in Sweden and the United States. In Sociological Forum (Vol. 19، No. 3، pp. 371-404). Kluwer Academic Publishers-Plenum Publishers.
-                      Askola، H. (2018). Dropping the ball or holding the line? Challenges to abortion laws in the Nordic countries. Women's Studies International Forum، 66، 25-32. https://doi.org/
-                      Freidenvall، L. (2015). In pursuit of bodily integrity in Sweden. In J. Outshoorn (Ed.). European women’s movements and body politics (pp. 118–152). Houndmills: Palgrave.
-                      Macpherson.C.B.()، The Political Theory of Possessive Individualism، oxford، oxford university press
-                      Youssef، L. (2009). Reflections on the Ideological Evolution of the Sweden Democrats party: A Qualitative Analysis of party programs over time
-               Zampas، C.، & Andión-Ibañez، X. (2012). Conscientious objection to sexual and reproductive health services: International human rights standards and European law and practice. European Journal of Health Law، 19(3)، 231–256.