مبانی فقهی-کلامی رهبری امام‌خمینی(ره) در انقلاب اسلامی با نگاهی به مقاصدالشریعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، گروه الهیات و معارف اسلامی ، رشته فقه و مبانی حقوق و اندیشه های

2 Assistant Professor of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Islamic Azad University of Central Tehran, Tehran, Iran. (Corresponding author)

چکیده

هدف از این مقاله بررسی مبانی فقهی-کلامی امام‌خمینی(ره) در رهبری انقلاب اسلامی به لحاظ شیوۀ مدیریت، اهداف و اغراض متصل به اهداف شارع مقدس می‌باشد. پرسش اصلی مقاله این است که امام خمینی کدامین مبانی فقهی-کلامی را در رهبری انقلاب به خدمت گرفتند که این گونه موجب پذیرش عام رهبری ایشان شد. عمده‌ترین یافته‌های تحقیق عبارت‌اند از پیوند مقاصدالشریعه و روح دیانت با اهداف انقلاب اسلامی، ارتباط مصلحت و ولایت و نقش آن در پیروزی انقلاب اسلامی، تطبیق رهبری سیاسی و فقهی امام‌خمینی در پیروزی انقلاب اسلامی و پیوند عناصر مبارزه با سلطه‌گری و ظلم ستیزی، و عدالت‌خواهی با مبانی نظری و عملی رهبری امام‌خمینی با رویکرد مقاصدالشریعه، و همچنین پیوند منسجم میان دیدگاه‌های امام در حقوق خصوصی و حقوق عمومی که هر دو مبتنی بر چارچوب‌های فقهی-کلامی یکسانی بوده‌اند. روش جمع‌آوری داده‌ها کتابخانه‌ای و روش مقاله توصیفی-تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم
ابن میمون(1972)، دلاله الحائرین، تصحیح یوسف اتای، بیروت، مکتبه الثقافه
بشیریه، حسین(1384)،  انقلاب و بسیج سیاسی، تهران،  انتشارات دانشگاه تهران
خمینی،  روح الله،  ،  کتاب البیع، ۱۴۲۳ ق چاپ سوم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى. تهران
خمینی، روح الله  تحریرالوسیلة ۱۴۰۷/۱۹۸۷، بیروت
خمینی، روح الله،  تحریر الوسیلة۱۳۷۷-،۱۳۷۸، چاپ سوم، قم، مؤسسة دارالعلم
خمینی، روح الله  الرسائل العشر ۱۴۲۰ ق، محقق گروه پژوهش مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ اول، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
خمینی، روح الله،  صحیفه ی امام، ۱۳۷۸، تهران،  موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(ره)
خمینی، روح الله،  کتاب البیع، ۱۳۶۹، چاپ سوم، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى...
خمینی، روح الله،  المکاسب المحرمة، ۱۴۱۵ ق،  ۱۳۷۳، محقق گروه پژوهش مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ اول، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى
خمینی، روح الله، ولایت فقیه(حکومت اسلامی)۱۳۷۵، تهران موسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی
صدوق، محمد بن على بن با بویه، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ ق، چاپ اول، قم، انتشارات جامعه مدرسین قم.
طوسی، محمد بن حسن، کتاب الخلاف ۱۴۰۷ ـ ۱۴۱۷. قم
 عاملی، حر، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه الى تحصیل مسائل الشریعه ۱۴۰۹ ق چاپ اول، قم، مؤسسه آل البیت.
عاملی جبعی، زین الدین بن على بن احمد عاملى، مسالک الافهام الى تنقیح شرائع الاسلام، ۱۴۱۳ ق، چاپ اول، قم، گروه پژوهش مؤسسه معارف اسلامى
غزالی، أبو حامد، محمد بن محمد، إحیاء علوم الدین،۱۴۱۷، دار المعرفة، بیروت، من النت بدون طبعة.
غزالی، محمد بن محمد(1413ق.)، المستصفی فی علم الأصول، ج1، بیروت، دارالکتب العلمیة
 فیرحی، داود(1391)، فقه و سیاست(جلد اول)، تهران، نشر نی
قمى، ابوالقاسم بن محمدحسن گیلانى، جامع الشتات فى أجوبة السؤالات، ۱۳۶۳، محقق مرتضى رضوى، چاپ اول، تهران، مؤسسه کیهان.
مکارم شیرازی ناصر و همکاران،۱۳۸۵،  تفسیر نمونه، تهران،  دارالکتب الاسلامیه 
نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام،۱۴۰۴،  بیروت