نقش هوّیت در توسعه روابط ج.ا.ایران با منطقه آسیای میانه براساس رهیافت سازه انگاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری علوم سیاسی، گروه روابط بین‌الملل، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

2 استادیار گروه روابط بین‌الملل، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان (نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه روابط بین‌الملل، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

4 استادیار و رئیس دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد

چکیده

بر اساس سند چشم انداز بیست ساله ج.ا.ایران در افق ١٤٠٤، گسترش روابط با کشورهای همسایه و هم­فرهنگ جزو اهداف اصلی ج.ا. ایران قلمداد می­گردد. مفروض اصلی مقاله حاضر این‌ است که براساس رهیافت سازه‌انگاری با عنایت به منافع متنوع اقتصادی، نظامی، امنیتی، سیاسی و اجتماعی که ارتباط با کشورهای آسیای میانه (ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان) برای ایران به ارمغان می آورد، هویت ملی مشابه در بین کشورهای این منطقه با ایران می­تواند زمینه را برای برقراری روابط نزدیک تر و مفید تر آماده سازد. در این مطالعه توصیفی-تحلیلی به شکل کتابخانه ای از منابع مختلف تلاش شده است تا شاخص های هویت ملی مشابه بین کشورهای ایران و منطقه آسیای میانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. بر اساس یافته­های پژوهش حاضر، مهم‌ترین شاخصه های هویت ملی مشابه بین کشورهای مذکور را می­توان زبان، سرزمین، دین و مذهب، حکومت و دولت، نژاد و قومیت و عناصر فرهنگی مشابه دانست.  بنابراین لازم است در عرصه سیاست خارجی، سیاستمداران ج.ا.ایران با تکیه بر شاخصه های هویت ملی مشابهی که بین ایران و کشورهای آسیای میانه وجود دارد به ارتقای ارتباطات بین المللی ایران با این کشورها بپردازند.

کلیدواژه‌ها


ابوالحسن شیرازی حبیب اله(1384). توسعه مناسبات ایران و آسیای میانه؛ ارایه راهبردها. دو فصلنامه جغرافیا و توسعه، بهار و تابستان 1384، دوره 3، صص 111 -140
بدری، روح الله (1391) تحولات سیاسی- اجتماعی آسیای مرکزی در سده نوزدهم میلادی. نشریه مسکویه، دوره 7، شماره 22، صص 23 - 62 .
پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری(1395) ایران برای توسعه روابط با کشورهای منطقه از جمله آسیای مرکزی اهمیت زیادی قایل است. http://www.president.ir/fa/96992
رییسی، بهروز (1394) ارتباطات میان فرهنگی در روابط ایران و تاجیکستان (با تاکید بر نظریه سازه انگاری). فصلنامه علوم خبری، شماره 15، صص 141-175
طباطبایی، سید محمد حسین و الهامی، داوود(1359). خلاصه تعالیم اسلام. دارالتبلیغ اسلامی. 297.4172. 1-225
فیرحی، داوود. (1395). آسیای میانه، ایران و اسلام. سیاست، دوره 46 بهار 1395 شماره 1
قاضی، ابولفضل (1384). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. تهران: دانشگاه تهران. جلد1
لطفی زاده ابولفضل (1397) فرصتها، مکانیزمها و زمینه های راهبردی توسعه پایدار روابط ایران با شبکه منطقه ا ی مسلمان نشین آسیای مرکزی در دهه حاضر. فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام سال هفتم، شماره 25. صص 101-119
مدرس زاده، مریم(1379)، «عید نوروز در فرهنگ اسلامی و آیین ها و اساطیر ایرانی، مجموعه مقالات نخستین همایش نوروز، 1379.
موسوی، سید رسول (1382). صلح تاجیکستان به روایت اسناد، تهران: دفتر مطالعات وزارت خارجه
 رضایی باغ‌بیدی، حسن (1386). آریایی زبان‌ها. دانشنامه ایران. ۲. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
محمودی، م. و  لطیفوویچ، لطیف اف (1394). نقش دین اسلام در روابط بین ایران و ملت های آسیای مرکزی. پژوهشنامه روابط بین الملل (29):43-82
محمودی، مرتضی (1386) آسیای مرکزی و رشد همکاری های چند جانبه ایران و تاجیکستان. فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره چهارم، شماره 58 تابستان
نوروزی، حسین (1385). روابط فرهنگی ایران و آسیای میانه. ماهنامه ایراس .شماره 14
ونت. الکساندر (1384). نظریه اجتماعی سیاست بین‌الملل، ترجمه حمیرا مشیر زاده، تهران، انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
Blank, Stephen J. (2013). Central Asia After 2014ISBN 978-1-58487-593-2.
Bhat, M. A. (2018). "The Strategic Cooperation among India, Pakistan, Iran and Central Asia and its implications upon the Regional Stability." İRAN ÇALIŞMALARI DERGİSİ: 41-59
Chow, Edward (2010) "Central Asia's Pipelines: Field of Dreams and Reality", in Pipeline Politics in Asia: The Intersection of Demand, Energy Markets, and Supply RoutesNational Bureau of Asian Research, 2010.
Farah, Paolo (2015) Davide Energy Security, Water Resources and Economic Development in Central Asia, World Scientific Reference on Globalisation in Eurasia and the Pacific Rim, Imperial College Press (London, UK) & World Scientific Publishing, Nov... Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2701215
Fukuyama, F. (2018). "Why national identity matters." Journal of Democracy 29(4): 5-15.
Gleason, G. (2003). Markets and politics in Central Asia, Routledge.
Herzig Edmund (2004) : Regionalism, Iran and Central AsiaInternational affairs, vol80 no 3 may.
Hopf, T. and B. Allan (2016). Making identity count: building a national identity database, Oxford University Press.1-176
Junxia, L. (2019). "Investments in the energy sector of Central Asia: Corruption risk and policy implications." Energy Policy 133: 110912.
Jung, H. (2019). The evolution of social constructivism in political science: past to present. SAGE Open, 9(1), 2158244019832703.
Laruelle, M. (2007). "Religious revival, nationalism and the ‘invention of tradition’: political Tengrism in Central Asia and Tatarstan." Central Asian Survey 26(2): 203-216.
Malashenko, A. (2013). The fight for influence: Russia in Central Asia, Brookings Institution Press.