بررسی تطبیقی شیوه های صدور و اجرای آراء دیوان عدالت اداری ایران پس از انقلاب اسلامی و شورای دولتی فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری رشته حقوق عمومی، دانشگاه آزاداسلامی قم

2 دانشیارگروه حقوق عمومی دانشگاه پیام نور (نویسنده مسئول)

چکیده

مقاله حاضر پژوهشی تطبیقی است که به مقایسه دو نهاد دیوان عدالت اداری ایران و شورای دولتی فرانسه می‏پردازد. در این مطالعه تطبیقی، نویسنده قصد دارد تا نحوه اجرای مقوله مهم عدالت اداری را در دو نظام حقوقی ایران و فرانسه در ارتباط با عملکرد دو نهاد قضایی نامبرده مورد بررسی قرار دهد. در نگاه اول به نظر می‏رسد که هر دو نهاد، در صلاحیت و رسیدگی به دعاوی دارای اشتراکات قابل توجهی هستند. با این وجود، در جایگاه مقایسه، حجم قابل توجه دعاوی که به نتیجه نرسیده اند حاکی از این واقعیت است که نهاد قضایی مذکور در دسترسی به عدالت اداری، به اندازه همتای فرانسوی خود موفق و کارآمد عمل نکرده است. بنابراین به دنبال پاسخگویی به چرایی این واقعیت، نتیجه تحقیق به ما نشان می‏دهد که در ناکارآمدی مزبور عواملی نظیر طولانی بودن روند و زمان دادرسی، ناکافی بودن ضمانت اجراها، عدم تمکین نهادهای دولتی از تصمیمات اتخاذ شده و... دخیل هستند. داده‏های این مقاله با روش تطبیقی-تحلیلی و به شیوه کتابخانه‏ای جمع‏آوری شده‏اند. 

کلیدواژه‌ها


آقایی، محب الله، (۱۳۸۸)، بررسی تطبیقی آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ایران  و شورای دولتی فرانسه، تهران: نشر جنگل .
آقایی طوق، مسلم، (1397)، انواع دعاوی اداری در ایران وفرانسه، تهران: فصلنامه دیدگاه های حقوق قضایی، دوره 23، شماره 83.
احمدی نعمت، (۱۳۷۶)، آیین دادرسی مدنی، تهران، نشر اطلس.
الیوت، اترین، و ورنون، کارتین، (۱۳۸۲)، نظام حقوقی فرانسه، ترجمه صفر بیگزاده، تهران: دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، چاپ اول، زمستان.
بشیریه، حسین ( ۱۳۷۶ )، اقتراح در باب عدالت با موسی غنی‌نژاد و حسین بشیریه، نقد و نظر، سال سوم، شماره دوم و سوم.
 بشیریه، حسین ( ۱۳۷۹ )، تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن ۲۰، جلد دوم، تهران : نشر نی.
دلاوری، محمدر ضا (1392)، قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری در نظم حقوقی کنونی، تهران، انتشارات آویشن شمال، چاپ اول.
موذنی، روح الله (1396)، کد عدالت اداری فرانسه، ترجمه بخش قانون، تهران: انتشارات مجد.
راولز، جان ( ۱۳۷۶ )، عدالت و انصاف و تصمیم‌گیری عقلانی، ترجمه : مصطفی ملیکان، نقد و نظر، سال سوم، شماره ۲ و ۳.
رضایی زاده، محمد جواد (1390)، حقوق اداری تطبیقی، تهران، نشر مجمع علمی وفرهنگی مجد.
رضایی زاده، محمدجواد(1384)، محاکمه اداری فرانسه و صلاحیت آنها در رسیدگی به دعاوی اداری، انتشارات مدیریت، تهران، چاپ اول.
ژاک شوالیه، (1378)،  دولت قانونمند، ترجمه حمید رضا ملک محمدی، تهران: نشر دادگستر.
صدر الحافظی، سید نصرالله، (۱۳۷۲)، نظارت قضایی بر اعمال دولت عدالت اداری، تهران: نشریه شهریار، چاپ اول.
  قربانپور، مهدی، (1383)، شاخص های عدالت در دادرسی و نظام قضایی کنونی ایران، تهران: روزنامه مأوی، نشریه داخلی قوه قضاییه، شماره ۴۰۰، سال سوم.
ـ قدیری اصل، باقر ( ۱۳۶۴ )، سیر اندیشه اقتصادی، تهران : نشر دانشگاه تهران
کشوری، عیسی، (۱۳۸۲)، صلاحیت و استثنائات وارد بر صلاحیت دیوان عدالت اداری، تهران: مجله پیام آموزش، نشریه معاونت آموزش قوه قضائیه، سال اول، شماره ۱.
کوچکی میاب، غلامرضا، (1395)، دیوان عدالت اداری، تهران: انتشارات نگاه بینه.
طباطبایی مؤتمنی، منوچهر، ( 1390)، حقوق اداری، چاپ شانزدهم، تهران: سمت.
 عباسی، بیژن، (1390)، حقوق اداری، چاپ دوم، تهران: دادگستر.
میری، مسلم، (1394)، چالش های اجرای احکام در دیوان عدالت اداری، تهران: انتشارات مجد.
هاشمی، سیدمحمد، (1375)، حقوق اسلامی جمهوری اسلامی ایران، جلد 2، قم: مجتمع آموزش عالی قم، چاپ دوم.
هداوند، مهدی، (1389)، حقوق اداری تطبیقی، جلد اول، تهران: انتشارات سمت.
یاوری، اسدالله، (1383) حق برخورداری از دادرسی منصفانه و آیین دادرسی نوین، تهران: نشریه
حقوق اساسی، شماره ۲.
منابع لاتین
27-Auby, Jean-Marie (1996), Institutions adminestratives, Paris : Dalloz.
28-Chapus, Rene (2008), Driot de contentiexadministrative Montchrestin, Paris 6, edition 1996no 716A-Montchrestire etst fr 2005 et lewalle.
29-Chevalier, Jacques (1999), L’Etat de droit, Paris : Montchrestien.
30-Delvolvé, Pierre (2006), Le droit administratif, Paris : Dalloz : https://www.conseil-etat.fr/le-conseil-d-etat/missions
31- Deumier, P. et Gout, O. (2011), “La constitutionnalisation de la responsabilité civile”, Les Nouveaux Cahiers du Conseil constitutionnel, n° 31.
32-Guillaume, M. (2011), “L'autorité des Décisions du Conseil Constitutionnel : Vers de nouveaux Équilibres ?” Les Nouveaux Cahiers du Conseil constitutionnel, Vol. 30/1.
33-Mélin-Soucramanien, F. (2010), “Le principe d’éalitédans la jurisprudence du Conseil constitutionnel. Quelles perspectives pour la question prioritaire de constitutionnalité ?” Les Nouveaux Cahiers du Conseil constitutionnel, n° 29.
34-Monnier, Francois (2001/2), “Justice administrative”, Droits 2001/2, n. 34, pp. 105-118.
35-Stirn, B. (2012), “Constitution et le Droit Administrative”, Nouveaux Cahiers du Conseil Constitutionnel”, n°37.
36-Verpeaux, M. (2011), “Brèves considérations sur l'autorité des décisions du Conseil constitutionnel”, Nouveaux Cahiers du Conseil constitutionnel, n 30/1.