نسبت سنّت و مدرنیسم و بازتاب آن در عرصه سیاست و حکومت از منظر سید حسین نصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی رشته علوم سیاسی،واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران.

2 دانشیار گروه علوم سیاسی واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران، (نویسنده مسئول).

3 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

چکیده

منظور نصر از سنت، قوانین و نوامیسی است که از مبداء الهی جاری شده، فارغ از حیث زمان و مکان بوده، با رسم، عادت و هرآنچه رنگ و معنای کهنگی و فرسودگی را به ذهن متبادر می کند، متفاوت است. سنت به این معنا، رو در روی مدرنیسم به عنوان نظامی فلسفی و اومانیسم مترتب بر آن قرار میگیرد که حقیقت مطلق را نه از سوی خدا بلکه در سطحی انسانی مطرح می کند. مقاله در صدد پاسخ به دو پرسش می باشد. نخست، نسبت سنت و مدرنیسم براساس نسب چهارگانه منطقی از منظر نصر کدام است؟ دوم، بازتاب اندیشه وی در عرصه ی سیاست و حکومت چگونه است؟ به ترتیب سوالات مذکور، دو فرضیه قابل طرح می باشد. اولاً، نسبت سنت و مدرنیسم، تباین است. درثانی، بازتاب اندیشه نصر در عرصه ی سیاست و حکومت، بنیادگرایی به معنای نامتعارف آن است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است که با گردآوری داده ها از طریق منابع اسنادی و کتابخانه ای تدوین شده است. نتایج نشان از آن دارد که  سنت و مدرنیسم از لحاظ پارادایمیک با هم تفاوتی بنیادین دارند و از دل سنّت در عرصه ی سیاسی تنها حکومتی سنتی و بنیادباور بیرون خواهد آمد ولی به معنای نامتعارف آن.

کلیدواژه‌ها


قران کریم
ابن منظور، محمد بن مکرم (1405) لسان العرب، قم: ادب الحوزه.
اسپنسر (1381) مدرنیته، مفاهیم انتقادی جامعه سنتی و جامعه مدرن، ویراستار واترز مالکومف منصور انصاری، تهران: نقش جهان.
اعوانی، غلامرضا (1382) سنت گرایی و بنیادگرایی، خرد جاویدان، تهران: دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ، موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
الدمو، کنت(1389) سنت گرایی، دین در پرتو فلسفه جاویدان، ترجمه رضا کورنگ بهشتی، تهران: حکمت.
آوینی، مرتضی(1379) یادداشتی ناتمام در باب هویت و حقیقت انسان رستاخیز جان، تهران: ساقی.
پازوکی، شهرام(1382) سنت گرایی و بنیادگرایی، خرد جاویدان، تهران: دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ، موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
سریع القلم، محمود(1380) روش تحقیق در علوم سیاسی و روابط بین الملل، تهران: نشر فروزانفر روز.
شکوری، ابوالفضل(1359) تحقیقی در منابع ایدئولوژیک اسلام، سنت، قم: حر.
عمید، حسن(1379)فرهنگ فارسی عمید، تهران: امیرکبیر، جلد دوم.
کاتوزیان، ناصر(1384)مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، تهران: سهامی انتشارات.
کاستلز، امانوئل(1385) عصر ارتباطات، ترجمه حسن چاووشیان، تهران: طرح نو، جلد دوم.
گنجی، اکبر(1375) سنت، مدرنیته و پست مدرن، تهران: صراط.
محمدی، عبدالله (1391) نصر، سنت، تجدد، تهران: کانون اندیشۀ جوان.
محمدی، مجید(1374) دین شناسی معاصر، تهران: قطره.
ملکیان، مصطفی(1381)راهی به رهایی، تهران: نشر نگاه معاصر.
نصر، سید حسین (1353) معارف اسلامی در جهان معاصر، تهران: نشر خوارزمی.
____  ____ (1379) نیاز به علم مقدس، ترجمه حسن میانداری، قم: طه.
____  ____ (1382)آرمان ها و واقعیت های اسلام، ترجمه انشاءالله رحمتی، تهران: جامی.
____ ____(1383) انسان و تنگناهای انسان متجدد، ترجمه انشاءالله رحمتی، تهران: سهروردی.
____ ____(1384) دین و نظام طبیعت، محمد حسین فغفوری، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی.
____ ____(1385الف) در جستجوی امر قدسی، گفتگوی رامین جهانبگلو با سید حسین نصر، مصطفی شهرآیینی، تهران: نشرنی.
____  ____،(1385ب) قلب اسلام ارزش های جاودان برای بشریت، ترجمه مصطفی شهرآیینی، تهران: انتشارات حقیقت.
____  ____،(1385ج) معرفت و معنویت، ترجمه انشاءالله رحمتی، تهران: سهروردی.
____  ____،(1386الف) جاودان خرد، تهران: نیوشا.
هیوود، اندرو(1378)کلید واژه ها در سیاست و حقوق عمومی، ترجمه اردشیر امیرارجمند، سید قاسم موالی زاده،تهران: امیرکبیر.
____  ____(1379) درآمدی بر ایدئولوژی های سیاسی از لیبرالیسم تا بنیادگرائی دینی، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: وزارت امور خارجه موسسه چاپ و انتشارات.
اشرف، احمد (1372) «ایران نامه» ، ش 42.
اعوانی، غلامرضا(1377)، «مفروضات وجود شناسی و وظیفه شناسی سنت گرایان»، مجله نقد و نظر،ش 16،15.
حداد عادل، غلامعلی(1376) «نامه فرهنگ»، وزارت ارشاد اسلامی، ش 11.
داوری اردکانی رضا،(1382).«تقابل میان سنت و تجدد چه وجهی دارد؟»، نامه فرهنگ، ش49.
منصور، کیایی نادر(1379) «سنت و تجدد» ، بازتاب اندیشه، آبان 79، ش 80 .
نصر، سید حسین، توفیق، لاریجانی(1382ب) «اسلام و جهان، مصاحبۀ پروفسور نصر استاد دانشگاه جورج واشنگتن توسط رومل تیلور، چشم انداز ارتباطات فرهنگی، ش4.
نصر، سید حسین، موسوی،سید ناصر(1387)«سنت گرایی علیه بنیادگرایی»، بازتاب اندیشه، ش96.
نصر، سید حسین، توفیقی، حسین(1386ب) «گفتگویی دیگر با سید حسین نصر، هفت اسمان»، ش33.
  
منابع انگلیسی
  Howland, W (1999),  Religious Fundamentalism, St Martin : NewYork.
Lewis, Bernard (1988), The Political Language of Islam,: University
of Chicago Press :Chicago.
Nasr, sayed Hossain (1975), Islam and the plight of modernman, Longman:New york.
Nasr, sayed Hossain (1977), Self awareness and ultimate selfhood, religiouns studies.
Sedgwich, mark (2004), Against The modern world, Traditioanalism and The secert in telletuel history of The Twentieth century, Oxford University Press :New york. 
.