سازوکارهای مبارزه با جرایم تروریستی در حقوق ایران با تأکید بر امنیت ملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ساری، ایران

2 استادیار گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائم شهر، قائم شهر، ایران.

3 استادیار گروه حقوق، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

امروزه تروریسم به عنوان یکی از مهم‌ترین مباحث تهدیدآمیز در سطح بین‌المللی مطرح شده و کشورهای بسیاری را با چالش امنیتی روبرو کرده است. از طرفی دیگر صیانت از ارزش­های بنیادین جامعه، در قالب دکترین امنیت ملی، به ضرورتی تردیدناپذیر تبدیل شده است. بر این اساس پژوهش حاضر این سؤال را مطرح می­کند: سازوکارهای مقابله با جرایم تروریستی در حقوق ایران که با هدف حمایت از امنیت ملی صورت می­گیرد، به چه نحوی است؟ رویکردهای حقوقی مقابله با تروریسم ایران هرچند به وضوح در قالب تروریسم بیان نشده است، اما حاکی از رویکرد دفاعی است. تفکیک مصادیق ناقض امنیت ملی به محاربه، بغی و فساد فی الارض در حقوق ایران دیده می­شوند،  اما تحت عنوان جرایم تروریستی قرار نگرفته­اند. با این حال، ضرورت دارد در حقوق داخلی، مصادیق تروریسم و سازوکارهای قانونی مقابله با آن تدوین و به مرحله اجرا گذاشته شود. در راه مقابله با تروریسم در داخل، برخی شرایط قانونی تحت تأثیر شرایط سیاسی، ایدئولوژیکی و ملاحظات امنیتی  قرار دارد. روش پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی است که با تکیه بر منابع اسنادی انجام شده است.

کلیدواژه‌ها


استیوارت کرافت، نویناثر، مورگان، پاتریک، تریف، تری، جیمس، لوسی (1383): مطالعات امنیتی نوین، برگردان علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 
آشوری، داریوش (1386)، دانشنامه سیاسی، تهران: انتشارات مروارید.
آقابخشی، علی، افشاری­راد، مینو (1383)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: انتشارات چاپار.
بوزان، باری ( 1378)، مردم، دولتها و هراس، تهران: مترجم و ناشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.
حکیمی­ها، سعید (1390)، سیاست جنایی ایران در قبال مبارزه با تروریسم، مجله سیاست دفاعی، سال نوزدهم، شماره 76، صص 99-55.
ذوالفقاری، مهدی، خسروی، ایمان (1394)، تحرک بخشی به دیپلماسی دفاعی در پرتو فرصت­ها و تهدیدات برنامه اقدام سازمان ملل و تأثیر آن بر امنیت نظامی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران، پژوهش­های روابط بین­الملل، دوره اول، شماره بیست و دوم، صص 127-101.
شریفی طرازکوهی، حسین، شبستانی، علی (1390)، مقابله با تروریسم در پرتو سیاست­های اتخاذی جمهوری اسلامی ایران، مجله سیاست دفاعی، سال نوزدهم، شماره 76، صص 9-55.
شمس ناتری، محمد ابراهیم (1381)، اصل برائت و موارد عدول از آن در حقوق کیفری، مجله مجتمع آموزش عالی قم، سال چهارم، شماره چهاردهم، صص 88-65.
قاسمی، بهزاد (1397)، مقایسه رویکرد انقلاب اسلامی ایران و ایالات متحده در قبال تروریسم، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال هشتم، شماره 28، صص 22-1.
ماندل، رابرت (1377)، چهره متغیر امنیت ملی، تهران، نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.
محمدی، علی (1393)، «نگاهی به مفهوم امنیت در جهان امروز»، روزنامه جام جم، مورخ 93/8/30. 
معصومی، مجید، ساعی، احمد (1391)، «تأثیر تروریسم بر امنیت ملی (جمهوری اسلامی ایران)»، دانشنامه حقوق و سیاست، شماره 18، صص 61-37.
موحد، محمدعلی (1384)، در هوای حق و عدالت (از حقوق طبیعی تا حقوق بشر)، چاپ سوم، تهران: نشر کارنامه.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین، هاشم بیگی، حمید (1377)، دانشنامه جرم شناسی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.