تأثیر سیاست خارجی چین بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی مسائل ایران، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرضا، ایران، (نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه علوم راهبردی دانشگاه امام حسین(ع)، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی سیاست خارجی چین بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس است. در همین راستا سؤالی که مطرح می­شود این است: سیاست خارجی چین از چه جهاتی می­تواند امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار دهد؟ یافته­ها نشان دهنده آن است که سیاست خارجی چین در منطقه خلیج فارس، تحت تأثیر چشم انداز سیاسی و اقتصادی این کشور برای مقابله با هژمونی امریکا است. برای نیل به این هدف، کسب بازارهای انرژی و تجاری بین المللی از جمله منطقه خلیج فارس حائز اهمیت است. پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای، مقابله با تهدیدات تروریستی در منطقه خلیج فارس، حمایت از محور مقاومت از جمله در سوریه، بخش مهمی از تأثیرات همسویی سیاست خارجی چین با ایران در منطقه خلیج فارس است. تعامل سیاست خارجی ایران و چین از حیث نهادگرایی در قالب نهاد کشورهای عضو همکاری شانگهای قابل توجه است.  روش مطالعه حاضر، توصیفی و تحلیلی و چارچوب نظری پژوهش رویکرد امنیت مشارکتی است.

کلیدواژه‌ها


آقایی، سید داوود، اکبریان، علیرضا (1396)، تعامل و یا تقابل چین با امریکا در خلیج فارس، فصلنامه سیاست، دوره 47، شماره 2.
امینی، علی اکبر (1392)، منافع آشکار و پنهان بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در تحولات سوریه، فصلنامه سپهر سیاست، سال اول، شماره اول، 77-46.
انوری، حمیدرضا، رحمانی موحد، مرتضی (1386)، سازمان همکاری شانگهای؛ چشم اندازی به سوی سوی جهان چندقطبی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
حسینی، محمدتقی (1388)، بحران بین­المللی افزایش هزینه­های نظامی؛ علل و پیامدها، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و سوم، شماره 4، زمستان 88.
غرایاق­زندی، داود (1395)، دورنمای رابطه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، سنایورهای محتمل، فصلنامه علوم سیاسی، سال نوزدهم، شماره هفتاد و سوم، بهار 95.
متقی. ابراهیم (1390)، « نقش و راهبرد آمریکا در گسترش‌ نافرمانی‌ مدنی سوریه»، فصلنامه ره نامه‌ سیاستگذاری‌، شماره سوم‌ ، پائیز‌ ١٣٩٠‌ .
متقی، افشین (1392)، بازشناسی ابعاد روی آوری چین به خلیج فارس و سناریوهای امنیتی فراروی ایران، فصلنامه آفاق امنیت، سال ششم، شماره بیست و یکم، صص 153-129.
متقی، افشین، قره بیگی، مصیب (1393)، جایگاه استراتژیک خلیج فارس در سیاست خارجی چین، پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل، سال دوم، شماره دوم، صص 89-70.
مجتهدزاده، پیروز (1380)، امنیت و مسائل امنیتی در خلیج فارس، تهران: انتشارات وزارات امور خارجه.
موسوی، سید محمدعلی، خدایی، اسفندیار (1395)، روابط امریکا و چین در خلیج فارس؛ همکاری یا تقابل، فصلنامه روابط خارجی، دوره 8، شماره 1.
نجات، علی (1394)، گروهک تروریستی داعش و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ چالش­ها و فرصت ها، فصلنامه سیاست، سال دوم، شماره ششم، صص 119-103.
هاس، ارنست (1385)، مطالعه همگرایی منطقه­ای؛ تأملاتی در باب شادکامی­ها و تلخکامی­های پیش نظریه­سازی، در کتاب، جامعه و همکاری در روابط بین­الملل، نوشته اندرو لینکلیتر، ترجمه بهرام مستقیمی، تهران: نشر دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی.
یزدانی،عنایت­الله و تویسرکانی، مجتبی  (1386)، سازمان همکاری شانگهای و روند چندجانبه گرایی در نظام بین­الملل، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز،سال پانزدهم،دوره چهارم،شماره 57.
 
Cordesman, Anthony(2015), The Changing Security Balance in the Gulf. Center for Strategic and International Studies,at:http://csis.org/program/changing securitybalance- in-the-Gulf.
Flyne Leverent, and Jeffry Bader (2006), “Managong China- U.S. Energy Competition in the Middle East, “ The Washington Quarterly.
Ruanzongze Interview and Yang Rey (2012), Beijing’s Veto at UN Security Council.
Weitz, Richard (2003). "Way Russia and China have not formed an antiAmerican Alliance", Naval War College Review, Vol. 56 (4).
.Xinhua, (2012). China’s Vote Against Syria Resolution Shows Responsibility: Expert, News Report, Beijing: China National Television.
Yangtze, yan (2011), “Theerd Round Negotiation of China- GCC FTA Closed New Report”, Behjing: People Daily.