نقش احزاب سیاسی در تأمین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

2 استادیار گروه حقوق عمومی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران،نویسنده مسؤول

3 استادیار گروه آموزشی حقوق،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی ،سنندج ایران

چکیده

پژوهش حاضر درصدد است تا به بررسی نقش احزاب سیاسی در تأمین منافع ملی ج. ا. ایران بپردازد. سؤال این است که احزاب سیاسی از چه راه‌هایی می­توانند باعث تأمین منافع ملی شوند؟ پاسخی که می­توان ارائه کرد این است که بر مبنای رویکردهای مطرح شده درباره نقش و کارویژه احزاب از جمله نظریه هنجاری، احزاب سیاسی در ج. ا. ایران، می­توانند عاملی برای ترویج معنویت و کرامت، تلاش برای کسب قدرت، حساس کردن نهادهای نظارتی برای انجام امور محوله نظیر نظارت مجلس بر قراردادهای بین­المللی با سایر کشورها، دفاع از کثرت­گرایی موجود در جامعه و حمایت از آن بر مبنای اصول قانون اساسی و همچنین ایجاد اتحاد و همبستگی میان آحاد جامعه را در دستور کار خود قرار دهند. احزاب سیاسی در جامعه ایرانی زمانی می­توانند فعال باشند که از نقش آمرانه دولت در زمینه نظارت مستقیم بر احزاب کاسته شود و ماده 10 کمیسیون نظارت بر احزاب نیز برای آزادی عمل بیشتر احزاب سیاسی، رویکرد مداخله جویانه را کنار گذاشته و زمینه را برای نقش­آفرینی بر مبنای پذیرش قانون اساسی فراهم نماید. منافع ملی هم منافع مادی و تلاش برای کسب قدرت و هم در نظر گرفتن معیارهای ارزشی و فرهنگی جامعه را شامل می­شود که نقشه راهی برای نقش­آفرینی احزاب سیاسی در جهت تأمین منافع ملی است. روش پژوهش حاضر توصیفی و تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


احمدوند، ولی محمد، خراسانی، رضا (1396)، امکان­سنجی تحزب در جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست متعالیه، سال پنجم، شماره هفدهم، صص 154-137. 
اخوان کاظمی، بهرام (1387)، تحزب در اندیشه رهبران جمهوری اسلامی، فصلنامه حکومت اسلامی، سال دوازدهم، شماره چهارم، صص 173-159.
 استوکر، جری و دیوید مارش (1378)، رهیافت و روش در علوم سیاسی، امیر محمد حاجی یوسفی، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
اشرفی خیرآبادی، حمید (1390)، احزاب ایرانی، تهران: نشر افراز.
ایروانی، جواد (1393)، آشنایی با اقتصاد اسلامی، مشهد: انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
ایوبی حجت الله (1389)، پیدایی و پایایی احزاب سیاسی در غرب، تهران: انتشارات سروش.
باتمان قلیچ، فرویر(1381)، نظام مشارکت زیربنای مدیریت اسلامی، تهران: انتشارات نشر امیدوار.
بادام­چیان، اسدالله(1390). تحزب و تشکل از دیدگاه علمی و تاریخی. تهران: انتشارات اندیشه ناب.
پول، برینگ، آلموند، گابریل (1375)، جامعه­پذیری سیاسی و فرهنگ سیاسی: برینگ پول و گابریل آلموند، 1375، ترجمه علیرضا طیب، مجله سیاسی- اقتصادی، شماره 113 و114.
تبریزنیا، حسین(1371). علل ناپایداری احزاب سیاسی در ایران. تهران: انتشارات مرکز بین­المللی.
جهانگیر، زهرا و کاوه پیشقدم محمدکاظم (1396)، نقش احزاب در توسعهی سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر مفهوم مشارکت سیاسی (92-1376)، رویکردهای پژوهشی در علوم اجتماعی، سال سوم، شماره شماره 10، تابستان 1396.
جوادی آملی، عبدالله (1378)، ولایت فقیه؛ ولایت فقاهت و عدالت. قم: نشر اسراء.
چگینی، غلامرضا (1375)، طرح­ریزی استراتژیک نظامی، تهران: انتشارات داعا.
حسینی، سید حسین، موسوی بایگی، علی (1390)، نهادهای نظارتی حاکم بر قراردادهای مالی دولتی و چالش‌های آن، دوفصلنامه اقتصاد پولی، سال اول، شماره 1، صص 143-121.
دوورژه موریس (1385)، رژیم­های سیاسی، ترجمه ناصرصدرالحفاظی، انتشارات سازمان کتاب­های جیبی.
دوورژه موریس (1386)، اصول علم سیاست، ترجمه ابوالفضل قاضی، تهران: انتشارات میزان.
زیباکلام، صادق، مقتدایی، مرتضی (1393)، احزاب سیاسی و نقش آن در توسعه سیاسی ایران: مطالعه موردی انتخابات، فصلنامه علوم سیاسی، سال دهم، شماره بیست و نهم،
ساعی، احمد (1390)، تحلیل فازی اعتماد اجتماعی، تهران: نشر جامعه و فرهنگ.
سردارنیا،خلیل الله(1390)، درامدی بر جامعه شناسی سیاسی، تهران، نشر میزان.
شادلو، عباس (1387)، احزاب و جناح­های سیاسی ایران امروز، تهران: انتشارات وزرا.
صالح­آبادی، ریحانه، جان­پرور، محسن (1394)، فرصت­های ناشی از حضور قومیت­ها در جمهوری اسلامی ایران، مجموعه مقالات هشتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران؛ همدلی اقوام ایرانی؛ انسجام و اقتدار ملی، کردستان، سنندج، دانشگاه سنندج، صص 1637-1618.
صالحی، جواد، رضوی مبرقع، کاظم (1397)، منافع ملی در چشم­انداز نظری، فصلنامه پژوهش سیاسی و بین­المللی، سال هشتم، شماره  سی­ام، صص 150-125.
عالم عبدالرحمن، (1390)، بنیادهای علم سیاست، تهران: نشر نی.
عمید زنجانی، عباسعلی (1377)، احزاب از منظر قانون اساسی و سایر مقررات حاکم، در کتاب مجموعه مقالات همایش تحزب و توسعه سیاسی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی وزارت خارجه.
فیرحی، داود (1396). فقه و حکمرانی حزبی، تهران: انتشارات نی.
قهرمانپور، رحمان (1382)، نظریه هنجاری و چالش‌های پیش­روی آن در دنیای جهانی شده، مجله گفتمان، شماره 8، صص 94-68.
کروتی ویلیام و اس. کاتز ریچارد (1395)، دانشنامه سیاست حزبی، ترجمه محسن میر دامادی و سید علیرضا بهشتی شیرازی،  تهران: انتشارات روزنه.
مهدی­زاده، علیرضا، قره­چایی، فاطمه (1392). 15 خرداد 1342 چرا و چگونه. تهران: انتشارات امروز و فردا.
مهدی­زاده، مهدی (1386)، مقدمه­ای بر آسیب­شناسی احزاب سیاسی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، دفتر مطالعات حقوقی، شماره مسلسل، صص 44-1.
موسوی خمینی، روح الله (1378)، صحیفه امام. جلد 15، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
ناظری، محمدرضا (1382). شناسنامه احزاب سیاسی ایران، تهران: انتشارات پارسایان.
نقیب­زاده، احمد (1393)، احزاب سیاسی و گروه‌های ذی­نفوذ، تهران: انتشارات قومس.
نوذری، حسینعلی (1381)، احزاب سیاسی و نظام­های حزبی، تهران: نشر گستره.
نیکونهاد حسین (1389)، ولایت مطلقه و حاکمیت قانون در نظام حقوق اساسی ایران. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
هاشمی، سید محمد (1384). حقوق بشر و آزادی‌های اساسی، تهران: انتشارات میزان.
Oxford Advanced Learners Dictionary, Published by, Oxford University Press, 7th edition.           
Ball, Alen (1951), Modern Politics and Government: Alen R.Ball, London, Oxford University, Press..