اختیارات حکومت اسلامی در تنظیم گری معاملاتِ سرمایه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی،گروه حقوق،واحد بین المللی کیش،دانشگاه آزاد اسلامی،جزیره کیش،ایران

2 استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی تهران جنوب،ایران (نویسنده مسئول)

3 دانشیار، دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه، تهران، ایران

چکیده

موضوع این تحقیق دربارۀ اختیارات حکومت اسلامی در تنظیم گری معاملاتِ سرمایه‌ای (با مورد مطالعاتی طلا) است. پرسش اصلی مقاله این است که حکومت اسلامی چه اختیاراتی برای تنظیم و سیاستگذاری در معاملات سرمایه‌ای دارد. دامنۀ اختیارات حکومت اسلامی بسیار گسترده است که یکی از آنها، دخالت در حوزه تصمیم گیری مربوط به معاملات سرمایه‌ای و تنظیم‌گری آن است. امروزه تحولات در ماهیت و ابزارهای معاملات طلا در دنیا، به ویژه در ایران، به نحویی است که سرعت تصویبِ قوانین در فرایندهای قانونگذاری را یارای انطباق و روزامدی با آنها نیست و نیازمندی تطبیقهایِ تقنینی و سیاستگذارانه بیشتری است. عموماً معاملات در این عرصه در قالب ماده 10 قانون مدنی قابل توجیه و انطباق است. فرضیۀ مقاله آن بوده که سیاستگذاری برای تنظیم‌گری معاملاتِ طلا نیازمند ابزارهای حاکمیتی است که می‌تواند به واسطۀ قواعد آمرۀ حقوق عمومی آنها را تحصیل کند. نتایج پژوهش نشان داده است که حقوق عمومی و فقه حکومتی اسلامی ظرفیت بسیار مناسبی برای تنظیم‌گری عرصه‌های معاملات سرمایه‌ای، همچون بازار و بورس طلا، را دارد. روش مقاله توصیفی-تحلیلی است و داده‌ها به صورت کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است.

کلیدواژه‌ها


ایمانیان، فریبرز، شمس، عبدالله، عیسی تفرشی، محمد (1382)، تفسیر حقوق مدنی در قانون مدنی، مجله مدرس، دوره70، شماره1، 1382
بری، نورمن (1399)، نظم خودانگیخته، ترجمۀ خشایار دیهیمی، تهران، نشر نی
پتفت، آرین، مومنی راد، احمد. (1394)، سیر تحول نحوه مداخله دولت در اقتصاد از منظر حقوق عمومی، از دولت رفاه تا دولت فراتنظیمی. پژوهش حقوق عمومی، 17(47)، 185-204.
روشن، محمد. مظفری، مصطفی. جمالی، قاسم علی. باغبان، علیرضا (1391)، مطالعه فقهی و حقوقی پیمان آتی. فصلنامه تحقیقات حقوقی. سال 1391. شماره 57 دوره 15.
رهبر، نوید (1396)، حفظ استقلال نظام بورس و اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران. مطالعات حقوق تطبیقی، 1396. دوره 8 شماره 1.
حسین زاده، جواد؛ موسی زاده، فرنوش (1392)، مقایسه قرارداد اختیار معامله با قمار در حقوق ایران و انگلیس، فصلنامه پژوهش های تطبیقی، سال هفدهم، شماره 4، سال 1392.
خمینی، روح الله (1393)، صحیفه امام (جلد 20)، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1396)، ترمینولوژی حقوق، گنج دانش، تهران
قلی‎پور، رحمت‌الله و ابراهیم غلام‌پور آهنگر. 1389. فرایند سیاست‌گذاری عمومی در ایران. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
صفایی، سید حسین؛ قاسم‌زاده، سید مرتضی (1387)، حقوق مدنی (اشخاص و محجورین)، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)
طرفدار، محسن (1390)، نقش دولت در تعیین قیمت کالا ها و خدمات در نظام اقتصادی اسلام، در مجله دو فصلنامه علمی-تخصصی مطالعات اقتصاد اسلامی، سال 1390، شماره اول.
عجم اوغلو، دارون، و رابینسون، جیمز(1399)، دالان باریک (دولت ها، جوامع و سرنوشت آزادی)، مترجم محمدرضا فرهادی پور، تهران، موسسه فرهنگی هنری پگاه روزگار نو
عمید، حسن (1375) فرهنگ عمید، انتشارات امیر کبیر، تهران
فولی، دانکن (۱۳۹2)، مغالطه آدام اسمیت، ترجمه علی سعیدی و حمیدرضا مقصودی، تهران، نشر دانشگاه امام صادق
محمد زاده، مسلم (1394)، تأثیر حقوق اساسی بر حقوق خصوصی( رساله دکتری حقوق خصوصی)، دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، استاد راهنما، دکتر حسن بادینی، سال 1394.
ملکی، عباس، حائری یزدی، آسیه (1396)، و باز هم سیاستگذاری عمومی، فصلنامۀ مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دورۀ 7 ،شمارۀ 24 ،پائیز 9
نادعلی، محمد (1392)، بررسی راه اندازی بازار آتی سکه طلا و تبعات آن بر اقتصاد کشور، فصلنامه روند، سال بیستم، شماره های 63 و 64، سال 1392.
نجفی، شیخ محمد حسن (1981)، جواهرالکلام، انتشارات داراحیاء التراث، بیروت
هیرشمن، آلبرت (1379)، هواهای نفسانی و منافع، ترجمۀ محمد مالجو، تهران، نشر شیرازه
- Fischer، Frank(2007)، Handbook of Public Policy Analysis Theory، Politics، and Methods، Routledge University، New Jersey، U.S.A