مناسبات امرسیاست و اخلاق در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) باتاکید بر کتاب شرح چهل حدیث

نویسنده

استادیار دانشکده الهیات وعلوم اسلامی دانشگاه تبریز

چکیده

بررسی رابطه امرسیاست و اخلاق در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) دغدغه این پژوهش است. از روش هرمنوتیک متن محور به مثابه روش تحلیل و ازنظریه دو فطرت به مثابه چارچوب نظری استفاده شده است. این نظریه بر اساس فطرت اولیه به دو قسمت فطرت مخموره و محجوبه تقیسم می شود. نظر به اهمیت این موضوع این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش است: «مناسبات امرسیاست و  اخلاق در اندیشه سیاسی امام خمینی چیست؟»  یافته های تحقیق نشان می دهد علم سیاست جزو علوم نافع و متکفلان آن انبیاء و ائمه اطهار و به تبع آن ولی فقیه، در واقع راهبر جامعه به صراط مستقیم است. براساس فطرت مخموره و محجوبه، در انسان چهار قوه عاقله، غضبیه، شهوت و وهم  قابل شناسایی است. امر سیاست و قوای انسان به شکل پیچیده ای درهم تنیده شده اند. در امور سیاسی بدون توجه به فضایل و رذایل اخلاقی گام برداشتن در صراط مستقیم امری دشوار است. تشکیل حکومت اسلامی و توجه به امرسیاست موجب افزایش فضایل اخلاقی و کاهش رذایل اخلاقی می شود. از سوی دیگر گسترش فضائل اخلاقی باعث حاکمیت سیاستمداران و مدیران بافضیلت و شایسته می شود. تعالی اخلاق، تعالی سیاست و تعالی سیاست تعالی اخلاق را بر عهده دارد.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم
نهج البلاغه
احمدی سفیدان، حسین(1396). مشروعیت قدرت سیاسی در قرآن، مجموعه مقالات قرآن و سیاست، جلد اول، قم: مرکزبین المللی ترجمه و نشر المصطفی.
اشمیت، کارل(1393). مفهوم امرسیاسی، ترجمه یاشار جیرانی، رسول نمازی، تهران: ققنوس.
برزگر، ابراهیم(1390). اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) سیاست به مثابه صراط، تهران: سمت.
جوادی آملی، عبدالله(1387). تفسیر تسنیم، قم: اسراء.
جوان آراسته، حسین(1389). حقوق سیاسی اجتماعی در اسلام، قم: دفتر نشر معارف.
حریری، تجلا(1385). اصول و روش‌های پژوهش کیفی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
حرعاملی، محمدحسن(1409).وسائل الشیعه، قم: آل البیت لإحیاء التراث.
حقیقت، سیدصادق(1385).روش شناسی علوم سیاسی، قم: دانشگاه مفید.
خمینی روح الله(1382). شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ هفتم.
خمینی، روح الله(1378). ولایت فقیه، تهران: موسسه تنظم و نشر آثار امام خمینی(ره).
خمینی، روح الله(1381). تقریرات فلسفه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
خمینی، روح الله(1389). صحیفه امام خمینی(ره)،تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ پنجم،.
خمینى، روح‏اللّه،(1370). شرح چهل حدیث، تهران : مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ بیست‏وسوم.
صدرالمتالهین، صدرالدین شیرازی محمد(1361). تفسیرالقرآن الکریم، قم: بیدار.
صدرالمتالهین، صدرالدین شیرازی، محمد (1382). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
صدرالمتالهین، صدرالدین شیرازی، محمد(1354) . المبـدأ و المعـاد، تصـحیح سـید جلالالدین آشتیانى، تهران: انجمن حکمت و فلسفه.
طباطبایی سید محمدحسین(1362). المیزان فی تفسیر القرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
الطوسی، خواجه نصیرالدین(1375). الإشارات و التنبیهات، شرح المحقّق الطوسی، قم: نشرالبلاغه.
غلامرضا کاشی، محمدجواد(1387). الگوهای ارنباطی میان اخلاق و سیاست، آیین، ش13-14.
فیرحی، داود(1378). امام خمینی، اجتهاد و سیاست، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق(1392). الکافی، قم: انتشارات دارالحدیث، چاپ سوم.
کانت، ایمانوئل(1381). دین در محدوده عقل تنها، ترجمه منوچهر صانعى دره‏بیدى، چاپ اول، تهران: نقش‏ونگار.
لک زایی، نجف(1394). اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
لک زایی، نجف، لک زایی، رضا(1392). نظام اخلاق سیاسی امام خمینی(ره)، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال دوم، شماره6.
مجلسی، محمدباقر(1390). مرآة العقول، قم: نور وحی.
مجلسی، محمدباقر(1403). بحار الأنوار، بیروت: موسسه الوفاء.
مصطفوی، حسن(1360). ترجمه و شرح مصباح الشریعة، تهران: انجمن اسلامى حکمت و فلسفه ایران‏.
نادری، مهدی و حاجی حسن، ملیحه(1395). ابعاد نظری و عملی تکلیف گرایی در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره 37.
مطهری، مرتضی(1387). مجموعه آثار مطهری، تهران: صدرا.
واعظی، احمد(1386). درآمدی بر هرمنوتیک، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.