تحلیلی بر دیالکتیک سوبژه و ابژه در شکل گیری ایران هراسی پس از انقلاب اسلامی

نویسندگان

1 گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد قم

2 دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران

چکیده

ایران هراسی به مثابه یک ابژه یا متعلق شناسا، یکی از مهم ترین پیامدهای شکل گیری انقلاب اسلامی ایران بوده است. این مساله از یکسو به عنوان یک سوبژه، تحت تاثیر بازتاب انقلاب اسلامی ایران و گفتمان صدور انقلاب اسلامی و از سوی دیگر به عنوان یک ابژه، تحت تاثیر ادراک ذهنی این تحول عظیم در منطقه و در نظام بین الملل و همچنین تلاش غرب برای سوء ادراک مبانی، اهداف و سیاست های انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته است. براین اساس، با توجه به نقش مهم پیامدهای ایران هراسی در روابط خارجی ایران و بویژه کارکرد موثر آن در واگرایی روابط ایران و کشورهای منطقه، این مقاله به بررسی عوامل موثر بر دیالکتیک سوبژه و ابژه در شکل گیری آن و ابعاد، سطوح و پیامدهای آن برای جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. سوال اصلی این مقاله این است که مهم ترین عوامل موثر بر شکل گیری گفتمان ایران هراسی در غرب پس از انقلاب اسلامی چه بوده و چگونه و در چه ابعاد و اشکالی تدوین و اجرا شده است؟ یافته های این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته نشان می دهد که توانایی ها و قدرت بالقوه و بالفعل ایران، سیاست های اعلامی تهاجمی و امنیتی کردن مساله ایران و ایجاد فضای ایران هراسی، مهم ترین عوامل موثر بر شکل گیری ایران هراسی در غرب بوده که در ابعاد و اشکال مختلفی مانند ایجاد هراس از انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران، سیاه نمایی وضعیت داخلی ایران و تحریف اهداف و اقدامات سیاست های نظامی ایران در دو سطح منطقه ای و بین المللی پیگیری شده است.

کلیدواژه‌ها


آدمی و دیگران، (1391). نقلاب اسلامی، بیداری اسلامی و پروژه ایران هراسی دولت‌های عربی منطقه، پژوهشنامه انقلاب اسلامی :  بهار 1391 , دوره 1 , شماره 2
ایزدی و دیگران، (1392). ایران هراسی در آمریکا: بازنمایی شرق شناسانه از برنامه هسته‌ای ایران در مستند ایرانیوم، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، دوره 10، شماره 35
تاجیک، محمدرضا (1381) مقدمه‌ای بر استراتژی‌های امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران: رهیافت‌ها و راهبردها، تهران: فرهنگ گفتمان
جاودانی مقدم، مهدی و نصوحیان، محمد مهدی (1388). نقش انقلاب اسلامی ایران در هویت یابی جمعی شیعیان در خاورمیانه، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی (خط اول)، سال سوم، شماره 9
شریعتی نیا محسن،(1389)ایران هراسی: دلایل و پیامدها، فصلنامه روابط خارجی، دوره 2، شماره 6
صدرا محمد، (1386) نظریه‌های گفتمان از زبان شناسی تا علوم سیاسی، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی ; تابستان و پاییز
ملک محمدی حمیدرضا، داوودی مهدی (1381) تاثیر ایران هراسی بر سیاست‌های نظامی امنیتی کشورهای شوای همکاری خلیج فارس، فصلنامه سیاست- مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 42 , شماره 2
نورمحمدی مرتضی و کاظمی حجت (1381) جایگاه فرهنگ در تکوین ایران هراسی فرهنگی در کشورهای حوزه خلیج فارس، پژوهش‌های راهبردی سیاست، دوره 3 , شماره 12
هوارث، دیوید، (1377) «نظریه گفتمان»، ترجمه سیدعلی‌اصغر سلطانی، فصلنامه علوم سیاسی، شماره ۲،
Banai Hussein, 2014, the myth of Iranian hegemony, Policy Options, https://www.clarionproject.org
Cordesman Anthony H, Burke Arleigh A, Seitz Adam C.2009. Iranian Weapons of Mass Destruction: Strategic and Warfighting Implications of a Nuclear Armed Iran, Center for Strategic International Studies
Eisenstadt Michael, the Strategic Culture of the Islamic Republic of Iran - The Washington Institute for Near East, 2015
Gold Dore, 2015. Iran’s Hegemonic Drive and the Nuclear Talks, Friends of Israel Initiative, http://www.friendsofisraelinitiative.org/
Inteligence on Iran, Misslie Arsenal, 2016. www.iranintelligence.com /missiles, 2016
Little, R. 2008. The Balance of Power in International Relations: Metaphors, Myths and Models, London: Cambridge University Press.
Walt. 2002. “Keeping the World: Off-Balance: Self-Restraint and U.S. Foreign Policy”, in: J. G. Ikenberry, America Unrivaled: The Future of the Balance of Power (pp. 154-211), New York: Cornell University Press.
Wuthnow Joel, 2016. Posing Problems without an Alliance: China-Iran Relations after the Nuclear Deal, Institute For National Strategic Studies.
Wood David. 2012, US-Iran mine warfare Persian Gulf, Huffington post, http://huffingtonpost.com/2012/02/27/us-iran-mine-warfare-persian-gulf_n_1304107.html