نقش فقر در تهدیدات امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران مورد مطالعه: استان کردستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علوم سیاسی گرایش جامعه شناسی سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات ،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش به بررسی نقش فقر در تهدید امنیت ملی در استان کردستان می‌پردازد. سئوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که وضعیت فقر و شرایط معیشت در استان کردستان چه تاثیراتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟  فرضیه‌ تحقیق این است که فقر در استان کردستان منجر به تاثیرات ذهنی و رفتاری شده و از این طریق بیگانگی مردم منطقه را با ارزش‌های حاکم موجب شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که میزان فقر در استان کردستان در طی دهه‌های گذشته افزایش یافته و این امر نارضایتی عمومی را باعث شده است. نتیجه این نارضایتی را می‌توان در احساس تبعیض قومیتی و در نتیجه هویت طلبی قومی، کاهش مشارکت سیاسی و افزایش اعتراضات عمومی مانند آنچه در اعتصاب بازاریان در این استان شاهد بوده ایم مشاهده کرد. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی-تحلیلی و اسنادی است و داده‌های تحقیق از طریق مراجعه به آثار کتابخانه ای، اسناد موجود و داده‌های آماری بویژه ارزش ها و نگرش‌های ایرانیان در طی دو دهه گذشته، بصورت فیش برداری جمع آوری شده است.

کلیدواژه‌ها


-                      آزر، ادوارد ای. و چونگ این مون، 1379، امنیت ملی در جهان سوم، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی
-                      ارجمند، محمد جعفر جوادی، سید محسن توکلیان، ناهید قمریان نصر آبادی، 1393، بررسی نقش هویت قومی بر امنیت پایدار: مطالعه موردی منطقه‌ کردستان ایران (قومیت کرد)، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، ش21
-                      اسلامی، سیف الله، 1393، اندازه گیری شاخص رفاه اجتماعی طی چهار دهه‌ گذشته در مناطق شهری کشور، مجله اقتصادی، ش 5و6
-                      بختیاری، حسین، علی صالح نیا، 1397، اولویت بندی تهدیدات امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با روش تحلیل سلسله مراتبی، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی، دوره ی 8، شماره ی 47
-                      بهرامی، رحمت الله، 1397، تحلیلی بر فقر شهری در شهرهای استان کردستان، دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های بوم شناسی شهری، س9، ش1، پیاپی17
-                      پورخسروانی، انیس، 1382، مجموعه مقالات همایش بین المللی امنیت انسانی در غرب آسیا، دانشگاه بیرجند
-                      جواهری، بختیار، بهرام سحابی، عابدین قاسمی و محمد هادی حاجیان، 1391، برآورد حداقل معاش در مناطق شهری استان کردستان، فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، س12، ش45
-                      خسروی نژاد، علی اکبر، 1391، برآورد فقر و شاخص‌های فقر در مناطق شهری و روستایی، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال6، ش2، پیاپی 18
-                      ربیعی، علی، 1389، شکاف درآمدی، دغدغه ی امنیتی کشورهای در حال گذار، مطالعه‌ موردی ایران، فصلنامه راهبرد، ش 57
-                      رضایان قیه باشی، احد، علی اصغر پور عزت و محمدرضا حافظ نیا، 1396، آینده پژوهی تهدیدهای نظامی-امنیتی ناشی از تغییر اقلیم در ایران، با استفاده از روش چرخ آینده، آینده پژوهی دفاعی، س2، ش4
-                      رفعتی حمیدرضا، محمد حسین صنیعی، 1396، برآورد تهدیدات سیاسی با رویکرد کنترل و مهار نقش آن در ارتقای امنیت ملی، فصلنامه امنیت ملی، س7، ش25
-                      شاطریان، محسن، امیر اشنویی و محمود گنجی پور، 1393، تحلیل راهبردی مناطق مرزی، مطالعه ی موردی: شهرهای مرزی استان کردستان، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهری، ش11
-                      شهبازی، نجفعلی، بهروز صادقی عمرو آبادی و سید علیرضا عزیز موسوی، 1390، بررسی عوامل اقتصادی موثر بر امنیت اجتماعی، فصلنامه آفاق امنیت، سال 4، ش12
-                      صالحی امیری، رضا، 1385، مدیریت منازعات قومی در ایران، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
-                      عبدالله،عبدالمطلب(1395)، «بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های هویت قومی و ملی بین دانشجویان کرد و آذری در دانشگاههای تهران»،فصلنامهپژوهش‌های راهبردیسیاست، سال چهارم، شماره 16،(شماره پیاپی 46)، صفحات 65-39.
-                      فرجی راد، عبدالرضا، 1382، فقر اقتصادی امنیت ملی را آشفته می‌کند، روند اقتصادی، ش 5
-                      قادرزاده، امید، قادرزاده، (1390)،«بررسی عوامل مؤثر بر ترجیحات هویتی در مناطق کُردنشین» مجلةعلوماجتماعیدانشکدةادبیاتوعلومانسانیدانشگاهفردوسیمشهد، بهار و تابستان، صفحات 133-103.
-                      کهنه پوشی، سید هادی، حمید جلیلیان، 1392، تاثیر قاچاق کالا بر اقتصاد روستاهای مرزی، مورد بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان، فصلنامه جغرافیا و توسعه، ش32
-                      کهنه پوشی، حمید شایان، 1392، بررسی تاثیرات اقتصادی قاچاق کالا بر شهرهای مرزی مطالعه موردی، شهر مریوان، نشریه‌ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، س13، ش29
-                      کریمی مله، علی، 1391، تاملی نظری در نسبت حکم رانی خوب و امنیت ملی، فصلنامه مطالعات راهبردی، ش58
-                      کاویانی راد، مراد، 1389، تحلیل فضایی مخاطرات محیطی و بحران‌های بوم شناسی در ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سیزدهم، شماره ی دوم
-                      کلانتری، صمد، رسول ربانی و کامران صداقت، 1384، ارتباط فقر با قانون گریزی و شکل‌گیری آسیب اجتماعی، رفاه اجتماعی، ش 18
-                      گر، تدرابرت، 1388، چرا انسان‌ها شورش می‌کنند؟، ترجمه‌ علی مرشدی زاد، چ3، پژوهشکده مطالعات راهبردی
-                      گمرک جمهوری اسلامی ایران، 1391، دنیای فن آوری اطلاعات و ارتباطات گمرک ایران
-                      گزارش اقتصادی استان کردستان، 1395، وزارت امور اقتصادی و دارایی
-                      ماندل، رابرت، 1387، چهره ی متغیر امنیت ملی، تهران، پژوهشکده‌ مطالعات راهبردی
-                      مولایی، محمد، زهره رحمی راد، اندازه گیری و مقایسه ی حداقل معیشت خانوارهای شهری و روستایی ایران طی سال‌های 1392-1368، تحقیقات اقتصادی، دوره ی 53، ش1
-                      مسئودی، عباس، محمد میرزایی، بررسی عوامل موثر بر قاچاق کالا در استان‌های مرزی (مورد مطالعه: استان کردستان)، پژوهش نامه مطالعات مرزی، سال دوم، ش1
-                      نساج، حمید، 1388، جهانی شدن و هویت اقوام ایرانی با تاکید بر مولفه‌های زبان و آداب و رسوم، فصلنامه تخصصی پژوهش در سیاست نظری، دوره ی جدید، ش5
-                      Atwood, J. Brian, 2003, The Link Between Poverty and Violent Conflict, New England Journal of Public Policy: Vol. 19   
-                      Ashraf, M. A. 2004, True Islamic Teachings Compared to Al-Qaeda's Doctrine, The Review of Religions, Vol. 99 NP.