حقوق بشر و رابطه آن با حاکمیت در نظام اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 (دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران)

2 (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، گروه روابط بین الملل، اصفهان، ایران، نویسنده مسئول)

چکیده

سؤال مطرح شده پژوهش حاضر این است که وظایف حاکمیت در نظام اسلامی در زمینه حقوق بشر شامل چه مولفه‌هایی است؟ و حاکمیت اسلامی چه راهکاری برای گسترش و تعمیق آموزه های حقوق بشری در پیش گرفته است؟ فرضیه مقاله بر این بنا شده است: مسؤولیت حمایت به عنوان آموزه نسل جدید حاکمیت، حمایت از حقوق داخلی شهروندان در جامعه اسلامی، توجه به حق حیات و مؤلفه‌های آن، و مسؤولیت برای حمایت از افراد جامعه در برابر تجاوز و تهدیدات خارجی را به عنوان مؤلفه‌های حقوق بشر در نظام اسلامی مورد توجه قرار می‌دهد. الگوسازی حقوق بشر اسلامی از طریق آموزش شهروندان، تأسیس و راه اندازی نهاد ملی حقوق بشر، تعامل و هم‌افزایی درونی و بیرونی دستگاه‌های متولی حقوق بشر اسلامی و تخصیص هزینه‌های لازم برای برای آموزش و تشریح حقوق نسل جدید از جمله حق بر محیط زیست، حق بر آموزش کودکان و زنان، حقو بر سلامتی، حق بر امنیت انسانی و حق بر بهره‌مندی از اطلاعات و آگاهی از جمله راهکارهایی است که حاکمیت در نظام اسلامی می‌تواند در ارتباط با گسترش حقوق بشر به کار گیرد. روشی که در مقاله حاضر استفاده شده است، روش توصیفی و تحلیلی بر مبنای منابع اسنادی و کتابخانه‌ای است.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم.
ابن رشد، محمد بن احمد،(1408ق)، المقدمات الممهدات، بی­جا، دارالغرب الإسلامی.
ابوعبید قاسم بن سلام (بی تا)، کتاب الاموال، بیروت، دارالفکر.
اسد زاده، مهران، نژندی­منش، هیبت­الله (1395)، ظهور طرحی نو دکترین مسئولیت برای حمایت"، ماهنامه پژوهش ملل، دوره 1، شماره 9، شهریور، ص 22.
بلاذری، احمد بن یحیى (1988م)؛ فتوح البلدان، بیروت، انتشارات مکتبة الهلال.
پروین خیرالله، نورایی مهدی (1391). "تعارض دموکراسی و سکولاریسم"، فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، سال اول، شماره 1، پاییز، ص 146.
جاوید محمدجواد (1387). نظریه نسبت در حقوق شهروندی، تهران، نشر گرایش.
جاوید، محمد جواد (1392)، اندیشه جهان شمولی حقوق بشر ( دیدگاه مقایسه‏ای میان اعلامیه جهانی و اسلام، کتاب نقد، شماره 36، 1388.
جاوید،محمد جواد،(1393)، حقوق بشر و شهروندی در رای دادن امامان شیعه، تهران، انتشارات مخاطب.
خطیب شربینی، محمد بن احمد (1404)، مغنی المحتاج، بیروت، دارالفکر.
درویشی، فرهاد، فردی تازه کند، محمد (1393)، بررسی اندیشۀ دفاعی حضرت امام خمینی (ره)، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال دوازدهم، شماره 46، تابستان 93، صص 43-1. 
رئیسی لیلا، پویا منش سیامند. (1393). "توسعه حقوق بشر و نقش آن در تغییر و تحول اصول حاکم بر روابط بین الملل"، مجله علمی‌پژوهشی علوم انسانی و هنر، سال اول، شماره 15، اسفند، ص 142.
ساعد، نادر (1383)، تأملی بر ساختار قانونی حقوق بنیادین شهروندی با تأکید بر وجاهت آن در قانون اساسی، نشریه اطلاع رسانی حقوقی ، شماره ۹.
سلیمی، عبدالحکیم (1394)، اسلام خاستگاه واقعی حقوق بین الملل، فصلنامه حقوق اسلامی، سال دوازدهم، شماره 7، زمستان 94، صص 112-79.
سواری حسن، حسینی بلوچی م. (1390)،  "نظریه مسئولیت حمایت از حرف تا عمل"، فصلنامه پژوهش حقوق، سال سیزدهم، شماره 32، ص 177.
سید قطب، (1412ق)، فی ظلال القرآن، قاهره، دارالشروق.
شریعتی، روح­الله، (1387)، اقلیتهای دینی، تهران، کانون اندیشه جوان.
شمس،عبدالله،(1387)،آیین دادرسی مدنی،تهران،انتشارات دراک.
طباطبایی موتمنی، منوچهر (1394)، بررسی و تحلیل حقوق شهروندی و حقوق بشر آزادی‌های عمومی و حقوق بشر، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
عسگری یدالله. (1396). مسئولیت حمایت تحول حاکمیت در پرتو جنبش‌های حقوق بشری، تهران، نشر میزان.
عوده، عبدالقادر (بی­تا)، التشریع الجنائی الاسلامی، بیروت، دارالکتاب العربی.
فلسفی ، هدایت­الله (1375). "جایگاه حقوق بشر در حقوق بین الملل"، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 18،
قاضی، ابوالفضل،(1388)، بایسته­های حقوق اساسی، تهران، میزان.
قوام عبدالعلی (1384)، روابط بین الملل؛ نظریه ها و روابط بین الملل ، تهران، انتشارات سمت.
مهرپور حسین (1395). حقوق بشر در اسناد بین المللی و موضع جمهوری اسلامی‌ایران، تهران، انتشارات اطلاعات.
منابع لاتین
Steurer, Rein hard. 2010. the Role of Governments in Gorporatesocial Res Ponsibility. Institite of forest, Environment and Natural Resource poloicy. University of  Natural Resource and Life Science. Vol 1. No 1.