آسیب شناسی جذب سرمایه‌گذاری در مناطق ویژه اقتصادی ( مطالعه موردی : مناطق ویژه اقتصادی سازمان صنایع معدنی - ایمیدرو)

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علوم سیاسی ،گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا،شهرضا، ایران

2 استادیار گروه معارف اسلامی،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نجف آباد،نجف آباد، ایران(نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل واحد شهرضا

چکیده

مناطق ویژه اقتصادی امروزه به‌عنوان یکی از ابزارهای سیاستی به منظور جذب سرمایه گذاری، پشتیبانی از تولید و توسعه صادرات و واردات در دستور کار دولت‌ها قرار گرفته‌اند. اساساً این مناطق با هدف جذب سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و تسهیل فرایند انتقال فناوری­های نوظهور و پشتیبانی از فرایند تولید و ارتقای قابلیت صادراتی در کشور ایجاد شده است. این موضوع نیز در باب مناطق ویژه اقتصادی وابسته به سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ( ایمیدرو) نیز صادق است. در این مقاله تلاش شد تا جریان و روند جذب سرمایه­گذاری مستقیم خارجی و داخلی را در این مناطق براساس چارچوب نظری برون­گرایی مورد بررسی قرار گیرد. یافته­های پژوهش حاکی از آن است از منظر جذب سرمایه­گذاری خارجی و داخلی مناطق ویژه اقتصادی فعال در حوزه انرژی چون صنایع فلزی و معدنی خلیج فارس و پارسیان نسبت به دو منطقه کاشان و لامرد موثرتر و موفق عمل کرده­اند. هرچند عللی چون نظام تحریم­ها، بی توجهی به امر تولید، ترجیح خواست بومی نسبت به سنجش­یابی دقیق مکانی و زیرساختی و غفلت از اصلاحات بانکی و بیمه­ای مشوق سرمایه­گذاری از علل عدم موفقیت این مناطق بوده است.

کلیدواژه‌ها


اسفندیاری، علی اصغر؛ مقدس حسین زاده، سمیره، دلاوری، مجید (1387). «ارزیابی عملکرد مناطق آزاد تجاری ایران و تاثیر آن در توسعه اقتصادی این مناطق»، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 8، شماره 1، صص 69-89.
درودی، مسعود (1397). بررسی و تحلیل الگوهای مدیریت و حکمرانی توسعه سواحل مکران در شرق کشور، تهران : مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری
 زاکرخواهی فرد،یحیی؛ صادقی،محمد (1399). «تحلیل حقوقی- اقتصادی موانع سرمایه­گذاری خارجی در مناطق آزاد ایران»، فصلنامه علمی تحقیقات حقوقی آزاد، دوره سیزدهم، شماره 47، صص 211-223
سیدی، پویا (1398). تببین فرآیند سیاست­گذاری لایحه مصوب ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در سال 1397 در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شریف
قریشی، روح الله (1398). بررسی عوامل تاثیرگذار بر عملکرد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، موسسه آموزش عالی کار واحد خرمدره.
کریمی امیری، خدیجه (1381). بررسی ظرفیت­های بالقوه و بالفعل مناطق آزاد تجاری به منطور راهبرد توسعه صادرات، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران
محمدی فرد، محمدحسام؛ پناهی، سامان (1401). تحلیل و بررسی عملکرد مناطق ویژه اقتصادی ایران، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
نیلی، مسعود و همکاران (1397). اقتصاد ایران؛ چگونگی گذر از ابرچالشها، تهران : موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت وبرنامه ریزی
سایت سازمان ایمیدرو
سایت اینترنتی دانش نفت، 1396
Chaisse Juli; Hu ,Jiaxiang (2019):International Economic Law and the Challenges of the Free Zones, Kluwer Law International
Cheeseman,Nic: Bertrand, Eloïse , and Sa’eed Husaini (2019). A Dictionary of African Politics, Oxford : Oxford Publisher
Farole, Thomas; Akini,Golkhan (2011). Special Economic Zones (Progress, Emerging Challenge, and Future Drirections), Washington D.C. : The World Bank.
Gift Mugano(2021). Special Economic Zones Economic Development in Africa. Palgrave Macmillan
Hakimian, Hasan (2011). “Iran's Free Trade Zones: Back Doors to the International Economy?” , Iranian Studies , NOVEMBER 2011, Vol. 44, No. 6 (NOVEMBER 2011), pp. 851-874
Theot Therith, Chuop. )2022.(Effect of Investment Promotion through the Special Economic Zone Mechanism on the Distribution of FDI in Cambodia. Economies 10: 231
Word Investment Report (2019)”, United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD),