فرا نظریه مدارهای قدرت و مشارکت سیاسی زنان در ایران و عربستان سعودی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی ،دانشکده حقوق و علوم سیاسی واحد تهران جنوب ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران

2 دانشیار ، گروه روابط بین الملل ، واحد تهران جنوب ، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران، ایران

3 گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 دانشیار گروه مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران.تهران، ایران

چکیده

این مقاله در چارچوب نظری مدارهای قدرت و با رویکردی مقایسه­ای و با روشی توصیفی-تحلیلی به بررسی مشارکت سیاسی زنان در کشورهای ایران و عربستان ( بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰)  پرداخته است. فرضیه پژوهش عبارت است از اینکه از منظر فرانظریه مدارهای قدرت گفت نیروهای اجتماعی حاکم در کشور عربستان سعودی از مجرای نهادهای قانون­گذار و تعیین قواعد و مقرراتی و همچنین از طریق ساز و کار فرهنگ سیاسی جاری در جامعه خود و سازمان­های درگیر همچون احزاب سیاسی در جامعه­پذیری سیاسی تلاش در محدود کردن خواست مشارکت بیشتر زنان در جوامع خود داشته­اند اما در ایران با تأکید اسناد بالادستی و رویه­های قانونی نسبت به گسترش مشارکت زنان از تساهل بیشتری برخوردار است. نتایج حاکی از این است تلاش‌های زنان در برابر محدودیت­ها، منجر به جنبش­ها و قواعد و رویه­هایی شده است که حداقل مشارکت برای زنان در این دو کشور تحقق پیدا کرده است. البته مشارکت سیاسی زنان در ایران بواسطه­ تفاسیر و اجتهادهای مترقی­تر از عربستان سعودی شکل متفاوتی داشته و گسترده تر بوده است. 

کلیدواژه‌ها


قاآنی،زهره، احمدی،حمید، ساعی،احمد، زیباکلام،صادق (1399). «کاهش شکاف جنسیتی در جمهوری اسلامی و تاثیر آن بر جنبش اجتماعی زنان (با تاکید بر دهه‌های دوم و سوم پس از انقلاب)»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، دوره14، شماره50،صص 129-146.
شادلو،عباس (1385): اطلاعاتی درباره احزاب و جناحهای سیاسی ایران امروز، تهران: شادلو
کلگ، استیوارت (1396). چارچوبهای قدرت، ترجمه مصطفی یونسی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
لوکس، استیون (1393). قدرت؛ یک نگرش رادیکال، ترجمه عماد افروغ، تهران: علمی فرهنگی
موسوی،سیده راضیه، اکبرزاده،فریدون؛ محقق‌نیا، حامد (1400). « بررسی تطبیقی نقش و جایگاه زنان در اندیشه و نهضت امام خمینی و امام موسی صدر»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، دوره15، شماره 54، صص 345-365.
مدنی،جلال الدین (1369).  تاریخ تحولات سیاسی و روابط خارجی ایران: از انقلاب مشروطیت تا انقراض قاجاریه (جلد 2)، قم : دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
هواسی،علی اشرف؛ درخشه،جلال؛ خستو،رحیم (1401). «مموانع مشارکت سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران (دوره‌های هفتم، هشتم و نهم). جستارهای سیاسی معاصر، سال 13، شماره 2، صص 58-33.
 
Al-Rashdi,Norah ;Abdelhamid,Nadia (2022).” Empowerment of Saudi Arabian Women through a Multidimensional Approach: The Mediating Roles of Self-Efficacy and Family Support”.Sustainability ,14,pp.1-20.
Ghoreishi,Samira (2021). Women’s Activism in the Islamic Republic of Iran, Switzerland: Palgrave Macmillan
Hoodfar, Homa, and Mona Tajali (2011), Electoral Politics: Making Quotas Work for Women, London: Women Living Under Muslim Laws (WLUML).
Jamjoom, Liela A(2023). Women business leaders : identity, resistance, and alternative forms of knowledge in Saudi Arabia, New York, NY : Routledge
Jamjoom, Liela A(2023). Women business leaders : identity, resistance, and alternative forms of knowledge in Saudi Arabia, New York, NY : Routledge
Millbrath, L (2019). Political Participation, Vol.4, NewYork : Palgrave
Paidar, Parvin (1995), Women and Political Process in Twentieth-Century Iran, UK: Cambridge Press.
Pilotti, M.A.; Abdulhadi, E.J.; Algouhi, T.A.; Salameh, M.H.(2021),” The new and the old: Responses to change in the Kingdom of Saudi Arabia”. J. Int. Women’s Study., Vol.22, 341–358.
Rahman, M.M.(2015).; Khanam, R.; Nghiem, S. The effects of microfinance on women’s empowerment: New evidence from Saudi Arabia. Int. J. Soc. Econ., 44, 1745–1757.
Rivetti, Paola (2020). Political Participation in Iran from Khatami to the Green Movement, Switzerland: Palgrave Macmillan
Sanij, Neda (2017), ‘Why are Women not Becoming Tehran’s Mayor (In Persian)?’,BBC Persian, 12 June, http://www.bbc.com/persian/40232898.
Saudi Arabia Vision 2030.
Sedghi, Hamideh (2007). Woman and Politics in Iran. New York: Cambridge University Press,
Shahrokni, N., & Taleghani, A. (2020). Mikhaham taklif-e-rejal ra roshan konam: goftegoo ba Azam Taleghani [I Want to Clarify the Term Rejal: Interview with Azam Taleghani]. Zanan, 6(34), 6–7.
Tajali, Mona (2022), WOMEN’S POLITICAL REPRESENTATION IN IRAN AND TURKEY, Edinburgh : Edinburgh University Press Ltd
Vakil, Sanam (2011), Women and Politics in the Islamic Republic of Iran: Action and Reaction, New York, NY: Bloomsbury.
World Bank (2021), World Bank Data, https://data.worldbank.org/.- Derrida, Jacques, (2001), On Cosmopolitanism and Forgiveness, London: Routledge.