آسیب شناسی حقوقی معاملات شهرداری تهران از منظرحکمرانی خوب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری حقوق عمومی،واحد رفسنجان،دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان،ایران

2 استادیار دانشگاه علوم قضایی گروه حقوق عمومی و بین الملل

3 استادیار حقوق بین الملل عمومی، واحد رفسنجان،دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان،ایران

چکیده

نظارت بر معاملات شهرداری ها یکی از سازوکارهای کلیدی حکمرانی خوب شهری است، لذا در کشورهایی که از پیشینه دیرینه «حاکمیت قانون» برخوردارند معمولاَ برای نظارت بر این نهادها سازوکارهای حقوقی و سیاسی بر دخل و خرج و معاملات آن ها وجود دارد. با در نظر گرفتن این موضوع این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که مهم ترین آسیب ها و خلأهای معاملات شهرداری تهران کدامند؟ به در این راستا با استفاده از مدل سیستمی به بررسی این فرضیه پرداختیم: فقدان حاکمیت قانون، فسادپذیری، عدم شفافیت در معاملات، فقدان مسئولیت پذیری و عدم پاسخ گویی مدیران شهری،  نداشتن تعامل مناسب و مستمر شهروندان و تشکلات مدنی و صنفی شهری با شهرداری‌ها و شوراها، ، عدم نظارت پذیری رسمی و غیر رسمی مدیریت شهری، فقدان نظارت و کنترل بر دخل و خرج مالی و معاملات شهرداری در قالب یک چارچوب حقوقی و منطقی و اصول حاکمیت قانون و نظارت بر آن از جمله مهم‌ترین آسیب ها و خلأ های معاملات شهرداری تهران می باشد. این مقاله با روش توصیفی- تحیلی نشان داد که مدل سیستمی از یک سو، از ظرفیت بالای راهبردی، کاربردی و دانش بنیان برای تحقق حکمرانی خوب در معملات شهرداری برخوردار است. در این راستای استفاده از نظریه ی سیستمی در این مقاله روشی نوآورانه در تحلیل معاملات حقوقی شهرداری تهران از منظر حکمرانی خوب به شمار می آید.

کلیدواژه‌ها


آذربایجانی، کریم و جواد دریایی. (1386)«بررسی تأثیر عملکـرد شـوراهای شـهر بـر اثربخشـی شـهرداری (مطالعـه مـوردی: شـورای اسـلامی شـهر و شـهرداری آبـاده) » پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، مدیریت، سال هفتم، شماره 25 ،صص 13 - 28.
آرزومندی، احمد(1401). آیتم‌های بعضی قراردادها استاندارد نیست، خبرگزاری ایمنا.
امانی ، ناصر،(1401). ابهام در حقوق مدیران ارشد شهرداری، روزنامه تعادل.
امانی، ناصر. (1389). «راهبردهـای گسـترش سـرمایه انسـانی در شـهرداری تهـران بـا رویکردهای توسعه اقتصاد ملی». مجله اقتصاد شهر، شماره 7 ،صص 103 - 107.
آمدی، داود(1399). حمکرانی خوب در مدیریت شهری در پرتو حقوق عمومی، تهران: آفتاب گیتی.
پروین، خیرالله و مریم عامری(1400). «کاربست اصول حکمرانی خوب در گذر از چالش های مبارزه با فساداداری در ایران»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، سال پازدهم، شماره 56.
حداد حسن آبادی، منیره(1397). معضلات مدیریت شهری ایران https://monireh-hadad.ir/.
حساس یگانه، یحیی، (1383)، "حسابرسی عملیاتی"، حسابدار، شماره 161، صص 3-39.
رحیمیان، نظام الدین، (1388)، "چالش‌های تعیین معیارهای حسابرسی عملیاتی"، دانش حسابرسی، 30، صص 4-15.
رفیعی لک، مهسا و دیگران(1401). «اولویت های ساختاری و هنجاری فرایند قانونگذاری در ایران»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، دوره 16، شماره 58.
روحانی، سید عباس و سویزی، امیر. (۱۳۹۵)، شناسایی پیش‌شرطها و موانع شکل‌گیری نگرش سیستمی در مدیریت شهری، دبی: کنگره بین‌المللی عمران، معماری و شهرسازی معاصر جهان.
شریفی، مائده(1400). ترویج فرهنگ مسئولیت پذیری لازمه جامعه امروزی، پایگاه خبری تحلیلی پیام گوی سمنان.
شمسی، سیدامیرحسین(1398). شهرداری و چالش‌های پاسداری از حقوق عمومی تالار معاملات شهرداری موجب شده است، شبکه شرق.
شورای اسلامی شهر تهران(1397). مدیریت تعارض منافع در شهرداری تهران، سامان جامع مصوبات شورای اسلامی شهر تهران.
شیخ رودی، بهروز(1401). عقب نشینی از شفافیت/ پشت پرده تغییر فرم لایحه بودجه شهرداری تهران، سایت تحلیلی – خبری اکو ایران.
علوی، سید مازیار، حسینی، سید حسین و اسحاق‌پور، شهداد. (۱۳۹۶)، تلفن همراه و فرهنگ شهروندی، تهران: موسسه نشر شهر.
 غراب، ناصـرالدین. ( 1380). «تحلیـل روابـط مبتنـی بـر قـدرت میـان شـهرداریهـا و شوراهای شهری». فصلنامه مدیریت شهری، شماره پنجم، صص 34 – 43.
فلاح زاده، علی محمد و مصطفی محسنی ثانی(1399). «مبارزه با مفاسد اداری در نظام معاملات شهرداری در حقوق ایران بر مبنای اصول حکمرانی خوب شهری»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، سال چهاردهم، شماره 50.
 قدیم پور، جواد و علی طریقی، (1388)، "بودجه ریزی عملیاتی و رابطه آن با حسابرسی عملیاتی"، دانش حسابرسی، 28، صص 59-68.
قرشی، سید مهدی و دیگران(1401).«بررسی نقش قوه قضائیه در حفظ حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی ایران در چارچوب رویکرد حکمرانی خوب»، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، دوره 16، شماره 58.
کاظمیان ، غالمرضا و سعیدی رضوانی، نوید (1393 ).امکان سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداری ها، جلد چهارم : تحلیل وظایف شـهرداری هـا در ایران . تهران : انتشارات سازمان شهرداری های کشور.
گلابتونچی، ایرج(1400). پیگیری مشکلات قانون اصلاح و تسری آیین‌ نامه معاملات شهرداری. پورتال سندیکای شرکت های ساختمانی ایران.
معصوم زاده، جعفر (1389 ).«مروری بر تجربیـات شـهرداری تهـران در حـوزه کـاهش هزینه ها». مجله اقتصاد شهر، شماره 7 ،صص 138 – 151.
معصومی، سید صادق و مهدی افشون(1401). نظارت بر شهرداری ها از منظر تحلیل روابط مبتنی بر قدرت میان شهرداری ها و شوراهای شهر در چارچوب حقوق شهری، دومین کنفرانس ملی حقوق، فقه و فرهنگ.
میدری، احمد،(1385). «مقدمه ای بر نظریة حکمرانی خوب»، فصل نامة علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شمارة بیست و دو.
میرنظامی، سیدوحید(1401). قراردادهای مدیریت شهری پنجم به کمیسیون‌های حل اختلاف وارد نشد، خبرگزاری ایمنا.
نجاتی، حسینی (1381). برنامهریزی و مدیریت شهری، مسائل نظری و چالشهای تجربی، تهران: مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری، انتشارات سازمان شهرداری‌های کشور.
هاشم زاده، اکبر(1395). نقد و بررسی آیین‌نامه معاملات شهرداری تهران، سایت مناقصه مزایده.
Choi, Naomi, (2000). Rule of law, https://www.britannica.com/topic/rule-of-law/Challenges-to-the-rule-of-law.
Gregory, D. S. & Guo, Ch, (2011), "Accountability Online: Understanding the Web-Based Accountability Practices of Nonprofit Organizations", Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 40 (2), PP. 270–295.
Hardin, G.(1963). The Cybernetics of Competition. Perspectives in Biology and Medicine 7, 77(Autumn).
Hoagland, E.(2013). What would Aesop think about what we’re doing to the Planet. New York Times (March 24).
Jervis, R.(1997). Systems Effects 5 . Princeton: Princeton University Press.
Kaufmann, Daniel, Kraay, aart and lobaton, z. Pablo. (2003). Governance matters, Washington, dc: the world bank.
Kellert, S.(2008). Biophilic Design . New York: John Wiley.
Koontz, H., & Weihrich, H. (1988). Management. New York: McGraw-Hill Companies.
Kristin, R. K, (2014), "Performance Audit and the Importance of the Public Debate", Evaluation, 20 (3), PP. 368–385.
Lansing, S & Clark, W.(2007). Priests and Programmers: Technologies of Power in the Engineered Landscape .Princeton :Princeton University Press.
Lazarus, RJ.(2004). The Making of Environmental Law 30, 33 . Chicago: University of Chicago Press.
Lazarus, RJ.(2009). “Super Wicked Problems and Climate Change: Restraining the Present to Liberate the Future”. Cornell Law Review 94:1153, 1153-1234 .
Meadows, D.(2008). Thinking in Systems 11 .Chelsea Green, White River Junction, VT.
Ripple, W. J., Wolf, C., Newsome, T. M., Barnard, P., and Moomaw, W. R. (2019). “World scientists' warning of a climate emergency”. BioScience. 70, 8–12. doi: 10.1093/biosci/biz088
Senge, P.(2006). The Fifth Discipline 69 .New York :Doubleda.
Shah, A. (2010). “Fiscal Decentralization in Developing and Transition Economies: Progress, Problems, and the Promise”. Policy Research Working Paper, WorldBank, publication 3282 (3282): 1-45.