جایگاه جامعه مدنی و کنشگران غیر دولتی در سیاستگذاری عمومی ایران (مطالعه موردی دولت های هفتم و هشتم)

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای سیاستگذاری عمومی، واحد قم،دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد قم،دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

چکیده

این پژوهش به بررسی نقش و جایگاه کنشگران غیردولتی و جامعه مدنی بر فرایند سیاستگذاری عمومی در دوره دولت های هفتم و هشتم می پردازد. سئوال اساسی که در اینجا مطرح می شود این است که نقش این کنشگران غیردولتی و  جامعه مدنی در سیاستگذاری عمومی در دوره مورد نظر چگونه بوده است؟ فرض اصلی و اساسی پژوهش حاضر این است که جامعه مدنی و کنشگران غیردولتی اگرچه در فرایند توسعه سیاسی نقش مهمی ایفا کردند اما به دلایلی همچون تناقضات درونی، ساختار متمرکز ادرای و رانتی دولتی، عدم برآورده کردن انتظارات گروه‌های هدف و یا فقدان بستر لازم در جامعه امکان تاثیرگذاری قوی بر فرایند سیاستگذاری عمومی در دوره اصلاحات را نشان ندادند. نتایج تحقیق نشان داد که کنشگران غیردولتی و جامعه مدنی در مرحله نهایی که کنترل قدرت و تاثیرگذاری بر فرایند سیاستگذاری بوده است، نتوانستند ایفای نقش کنند اگرچه در مراحل اولیه و یا در سطح مدیران محلی جایگاههای مهمی را اشغال کرده بودند. روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی است و فیش برداری به روش کتابخانه ای انجام گرفته است.

کلیدواژه‌ها


اشتریان، کیومرث، کریمی فرد، حسن(1395)، " نقد و بررسی عملکرد شوراهای اسلامی شهر در ایران"، فصلنامه دولت پژوهی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، سال دوم، شماره 7، صفحات 132-95.
افراسیابی، بهرام(1379)، مرداد خاموش، خرداد خودجوش، تهران: انتشارات مولف.
اثنی عشری،شهرزاد (1385)، از دولت اصلاحی تا دولت اسلامی تحلیلی بر آسیب شناسی علل گذار از خاتمی به احمدی نژاد، تهران: انتشارات عطایی
اکبری،کمال(1388)،نقش احزاب در سیاست پس از انقلاب اسلامی، مجله علوم سیاسی، سال دوازدهم، شماره چهل و هفتم، صفحات 77-53.
حیدری، نصرت الله، جمشیدی، محسن(1395)، " نقشوجایگاهسازمان‌های مردمنهاددرمشارکتسیاسیدردوران‌های ریاستجمهوریخاتمی،احمدینژادوروحانی "،فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال دوازدهم، شماره سی و ششم، صفحات 152-125
حسینی زاده، محمدعلی (1386)، اسلام سیاسی در ایران، تهران: انتشارات دانشگاه مفید
خاتمی، سید محمد، تعریف خاتمی از اصلاحات، نشریه نوروز 19/3/79
شورچی، حافظ (1395)،مقایسه رویکرد توسعه‌ای دولت‌ها در جمهوری اسلامی ایران (1376_1392)، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی
غلامرضا کاشی، محمد جواد (1379)، جادوی گفتار و ذهنیت فرهنگی و نظام معانی، تهران: انتشارات مؤسسه فرهنگی آینده پویایی
لعلی، مسعود (1378)، خاتمی از چه می‌گوید، تهران: نشریه آزادی اندیشه
مرکز امور مشارکت زنان (1380)، تهران، مرکزامورمشارکتزنان در دولت هفتم، برگ زیتون
مرکز امور مشارکت زنان (1380)، تهران، مرکزامورمشارکتزنان در دولت هشتم، برگ زیتون
جبرائیلی، یاسر(1392)،سودای سکولاریسم (رمزگشایی از زندگی و کارنامه سید محمدخاتمی)، تهران، خبرگزاری فارس.
شیرودی،مرتضی (1391)، توان سنجی گفتمان‌های جنبش دانشجویی ایران معاصر، فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه انقلاب اسلامی»، سال دوم، شماره پنجم، صفحات 89-67.
خرمشاد، محمدباقر(1384)،جنبش دانشجویی در ایران: تاملی نظری، خردنامه، شماره 79.
خرمشاد، محمدباقر(1380)، «میزگرد گفتمان انقلاب اسلامی»، فصلنامه انقلاب اسلامی، شماره 1، صفحات 174-145.
شیخ، ابراهیم(1381)، شوراومشارکت:کاربردروش‌های مشارکتیدرمدیریت شهری. تهران: فرهنگ و اندیشه.
علوی تبار، علی رضا(1378)، تدوینالگویمشارکتشهرونداندرامورشهر‌ها . تهران : سازمان شهرداریهای کشور.
مرتجعی، حجت(1378)، جناح‌های سیاسی در ایران امروز، تهران، انتشارات نقش و نگار.
هرسیج، حسین؛ ملایی، اعظم(1387)، قدرت نرم افزاری ایران در دوران ریاست جمهوری خاتمی(1384-136)، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 34.
Araral, E., Howlett, M., & Ramesh, M. (2012). Routledge handbook of public policy. Routledge
-Brinton M.C., and V. Nee. 1998. The new institutionalism in sociology . Palo Alto: Stanford University Press
-Charles, J. O. N. E. S. (1970). An introduction to the study of public policy. University of Pittsburgh, Duxbury.
-Hay C. 2002. Political analysis: A critical introduction . Basingstoke: Palgrave.
-Streeten, Paul, (1997), "Non-Governmental Organization and Development",
-The Annals of the American Academy of Political & Social Science, Vol.554
-Waterman R.W., and K.J. Meijer. 2004. Principal-agent models: A theoretical Culde- Sac. In Bureaucrats, politics and the environment , ed. R.K. Waterman, A.A. Rouse, and R. Wright, 19–42. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press
-Rowe N. 1997. Rules and institutions . Ann Arbor: University of Michigan Press