سیاستگذاری دولت در حوزه تامین اجتماعی در ایران پس از انقلاب براساس مدل جزئی-تدریجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی رشته سیاستگذاری عمومی دانشگاه آزاد واحد قم

2 استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم.ایران

3 استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

چکیده

موضوع این مقاله بررسی چالش‌های سیاست‌های دولت در حوزه تامین اجتماعی در ایران پس از انقلاب است. سئوال اصلی تحقیق این است که سیاستگذاری دولت‌ در ایران در طول چهار دهه پس از انقلاب چگونه بوده و چه چالش‌ها و موانعی را پیش روی خود داشته است؟ فرضیه اصلی این پژوهش آن است که رویکرد دولت‌های ایران پس از انقلاب در حوزه تامین اجتماعی به شکل جزئی و تدریجی و مبتنی بر تغییرات حداقلی بوده و با چالش هایی همچون فقدان نگرش سیستمی و جامع‌نگر، عقلانیت محدود در تصمیم‌سازی و همچنین گذشته‌گرایی، پرهیز از تغییرات بنیادین و وفاداری به تغییرات جزیی و تدریجی روبرو بوده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که دولت‌ها به واسطه مشکلاتی همچون نقص اطلاعات، نقص قدرت تحلیل یا ترس از تغییرات رادیکال و محافظه کار بودن در حوزه تامین اجتماعی و بیمه در ایران دست به تغییرات بنیادین نزده اند و دولت‌های جدید هم صرفاً لایه ای ناچیز از تغییرات را اضافه کرده اند که تغییر بنیادین را در برنمی گیرد. با توجه به ماهیت تحلیلی پژوهش حاضر، گردآوری مطلب در این پژوهش به شکل کتابخانه ای در منابع فارسی و لاتین و نیز مطالعه اسنادی حوزه مذکور در قوانین اساسی کشور بوده است.

کلیدواژه‌ها


-                      اسدی، ایرج، سعیدنیا، « نظریه‌های برنامه ریزی و زمینه‌های شکل دهنده آنها از اوایل قرن بیستم تا اواسط دهه 1970»، دوفصلنامةدانشگاههنر،شماره چهار، بهار و تابستان 1389، نامة معماری و شهرسازی، صص: 119-103.
-                      جعفری، بیت‌الله، 1389، بررسی تطبیقی نظم حاکم بر حقوق تامین اجتماعی در ایران و فرانسه، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی
-                      دای، تامسن، 1387، مدل‌های تحلیل سیاست‌گذاری عمومی، مترجم: سویل ماکویی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 11، شماره 1، صص 43-74.
-                      ربیعی، علی؛ حیدری، علی، 1396، نظام نوین رفاه و تامین اجتماعی؛ از ایده تا عمل، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی
-                      رسولی، فرانک، 1397، بررسی عوامل موثر بر ناکارآمدی نظام تامین اجتماعی در ایران، اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی زنجان
-                      سبحانیان، سیدمحمدهادی، 1395، نظام رفاه و تامین اجتماعی در ایران؛ برخی چالش‌ها و راهکارهای برون رفت از آنها، موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی
-                      سعیدی، ع.ا، 1387، چالش‌ها و فرصت‌های فراروی نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی در ایران، کتاب ماه علوم اجتماعی، سال 11، شماره 1، صص: 90-101
-                      سلیمانی، غلامعلی، «نقد و بررسی مدل عقلایی تصمیم گیری در سیاست خارجی: از گونه‌های تعدیل شده الگوی عقلانی تا مدل‌های جایگزین»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و پنجم، شماره 2، تابستان 1390، صص: 359-329.
-                      شریف زادگان، محمد حسین، پنجاه سال تأمین اجتماعی در ایران، 1382، فصلنامه تأمین اجتماعی، شماره 15،سال پنجم
-                      مدنی، سـعید، 1379، بـه سـوی نظام جامع رفاه اجتماعی، تهران، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
-                      مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی(1378)، نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی(خلاصه گزارش)، شورای پژوهشی مؤسسه، تهران،
-                      نعیمایی، بنیامین و شکوری، علی، 1395، چالش‌های اجرای نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی در ایران دهه 1390، فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، سال شانزدهم، شماره 63، صص: 9-53
-                      هزارجریبی، جعفر، صفری شالی، رضا، 1394، بررسی گفتمان عدالت حاکم بر مقوله تامین اجتماعی در دولت‌های پس از انقلاب اسلامی، فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره 23، صص: 1-49
-                      الوانی، سید مهدی؛ شریف زاده، فتاح(1389).فرآیندخطمشیگذاریعمومی، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
-                      Deegan, Jason, 2017, An evaluation of both the 'rational' and the 'incremental' approaches to policy-making, University of Stavanger,                            https://www.researchgate.net/publication/326508815_An_evaluation_of_both_the_'rational'_and_the_'incremental'_approaches_to_policy-making
-                      Hay C. 2002. Political analysis: A critical introduction, Basingstoke: Palgrave
-                      Jones, Charles O., 1972, an introduction to the study of public policy, calif: Duxbury press.
-                      Lindblom, Charles E., 1959, “The Science of “Muddling Through”, Public Administration Review, Vol. 19, No. 2, pp. 79-88.
-                      Wildavsky, Aaron B. The Politics of the Budgetary Process, 4th ed. (Boston: Little, Brown, 1984).