مقایسه نظریه ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی (ره) و خلافت اسلامی اخوان المسلمین در اندیشه حسن البناء

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 (گروه حقوق، دانشجوی مقطع دکتری حقوق عمومی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)

2 (گروه حقوق، دانشیار دانشکده حقوق، الهیات و معارف اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران، نویسنده مسئول)

3 (گروه حقوق، استادیار دانشکده حقوق، الهیات و معارف اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران)

چکیده

اندیشه سیاسی شیعه و اهل سنت دارای تفاوت­ها و شباهت­هایی با یکدیگر است. هدف اصلی مطالعه پیشرو، بررسی مقایسه ای نظریه ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی (ره)، و نظریه خلافت در اندیشه اخوان­المسلمین است که به طور مشخص بر دوره مرسی متمرکز شده است. سؤال مطالعه حاضر بدین ترتیب است که مهم­ترین تفاوت­های موجود در نظریه­های ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی و جریان سیاسی اخوان­المسلمین شامل چه مواردی است؟ یافته­های تحقیق حاکی از عدم پذیرش نظام مشروطه مبتنی بر قانون سکولار در اندیشه امام خمینی و پذیرش آن از سوی جریان اخوان­المسلمین در زمان محمد مرسی، نفی الگوی غیراسلامی به عنوان جامعه مطلوب در اندیشه امام خمینی و پذیرش الگوی سکولار ترکیه از سوی اخوان المسلمین، وحدت گرایی فراگیر امام خمینی در مقابل، اسلام­گرایی شکننده مرسی و پذیرش برخی مبانی سکولاری از سوی مرسی به عنوان مهم­ترین تفاوت­های موجود میان دو نظریه است. روشی که در تحقیق حاضر استفاده شده است روشی مقایسه­ای است که به شیوه توصیفی-تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


طباطبایی،محمدحسین (بی تا)، معنویت تشیّع،تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار.
عنایت، حمید (1392)، سیری در اندیشه سیاسی عرب، تهران: نشر امیر کبیر.
فوزی،یحیی (1384)، اندیشه سیاسی امام خمینی، قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری.
کربلایی پازوکی، علی (1392). ولایت فقیه. ادله. پیشینه وحدود اختیارات. قم: معارف.
گروثرز، چارلز(1378)، جامعه شناسی مرتون، ترجمۀ: کسایی، زهره، تهران، انتشارات دانشگاه علامۀ طباطبایی.
لیا، برونیار (1388)، جمعیت اخوان المسلمین مصر، ترجمه عبدالله فرهی، چاپ اول، تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام.
موسوی خمینی روح الله (1373). ولایت فقیه. چاپ اول. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
موسوی خمینی، روح الله (1361)، صحیفۀ نور، ج1 و ج 20، تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
موسوی خمینی، روح الله (1385)، ولایت فقیه حکومت اسلامی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، تهران.
موسوی خمینی، روح الله (1415 ه.ق)، کتاب البیع، مؤسسه النشر الاسلامی، الطبعة الخامسة، الجزء الثانی.
موسوی­خمینی، سید روح­الله (1369)، صحیفه نور، ج19و20و21، تهران، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
موسی الحسینی، اسحاق (1395)، اخوان المسلمین بزرگترین جنبش اسلامی معاصر، ترجمه سید هادی خسروشاهی، چاپ چهارم، تهران: اطلاعات.
میشل، ریچارد (1395)، جمعیت اخوان المسلمین، ترجمه و توضیحات، سید هادی خسروشاهی، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
 
مقالات
ببری، نیکنام، عباسی، مجید، مغنی، حمید (1393)، سیاست خارجی ترکیه و بیداری اسلامی، مطالعه موری: تحولات مصر و تونس، جستارهای سیاسی معاصر، سال پنجم، شماره اول، بهار، صص26-1.
جعفری ولدانی، اصغر، تولایی نصرآبادی، محمدمهدی (1393)، بازشناسی علل سقوط اخوان المسلمین پس از یکسال زمامداری، پژوهش های سیاسی جهان اسلام، دوره 13، شماره 4.
رجایی، حسین (1381).  ولایت فقیه و حل معضلات نظام. رواق اندیشه. شماره 11 : صص 60-43.
رمضان، طارق (1389)، تاریخ یک جنبش از بنیادگرایی تا مردم سالاری، ترجمه ایرج جودت، مصاحبه طارق رمضان با روزنامه کریستین ساینس مانیتور، نقل شده در روزنامه شرق اسفند 89.
کعبی، عباس، علم الهدی، سیدحجت ا... و فتاحی زفرقندی، علی(1391)، «تحلیل و بررسی قانون اساسی مصر 2013م»، فصلنامۀ بررسی های حقوق عمومی، سال اول، شماره 1، 98-67.
متقی، ابراهیم، سعیدی، ابراهیم (1394)، بررسی سیاست خارجی ایران در قبال بحران سوریه، پژوهش­های سیاسی و بین المللی، سال ششم، شماره بیست و چهارم، پاییز 94، صص 31-1.
میرداداشی، سید مهدی. (1388). بررسی فقهی حقوقی حکم حکومتی. فصلنامه رواق اندیشه. ش44، صص 49-21.
 
Akturk, Sener (2017), TURKEYS ROLE IN THE ARAB SPRING AND THE SYRYIAN CONFLICT, TURKISH POLICY ANARTERLY, WINTER 2017, PP 87-96.
Duzgit, senemaydin(2014), The Seesaw Frienship Between Turkeys AKP and Egypts Muslim Brotherhood, July 24, pp 1-14.
Gurses, Mehmet  (2016), what do the AKP of Turkey, the Muslim Brotherhood of Egypt, and  the Islamic State have in common? Washington Kurdish Institute, Feb 23, pp 1-2.