نقش فرهنگی و اجتماعی مدرسه علوی در پیروزی انقلاب اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری تاریخ، استادیارگروه تاریخ، دانشگاه پیام نور،تهران، ایران

چکیده

مدارس اسلامی در پاسخ به آموزشی و تربیتی رسمی و سکولار دوره پهلوی دوم شکل گرفت و توانست با ساختار آموزشی خود نیازهای جامعه متدینین را در تربیت و پرورش دانش آموزان پاسخ دهد. مدرسه علوی به عنوان مهم­ترین مدارس اسلامی در تهران مطرح بود. در این مقاله تلاش شده است تا نقش فرهنگی و اجتماعی مدرسه علوی در پیروزی انقلاب ایران مورد بررسی قرار گیرد. به همین دلیل سئوال اصلی این مقاله بدین ترتیب است : نقش فرهنگی و اجتماعی مدرسه علوی در پیروزی انقلاب اسلامی ایران چه بوده است؟در پاسخ به این سئوال و در مقام فرضیه باید گفت مدرسه علوی به جهت فرهنگی توانست الگوی نوینی را در مدارس اسلامی جدید بنیان نهد که در قالب آن دانش آموزان با فراگیری آموزه­های علمی نوین و آموزه­های دینی، به عنوان افرادی متخصص و در عین حال متدین پرورش می­یافتند؛ سیاست آموزشی مدرسه علوی در دیگر مدارس و دانشگاه­های کشور مورد اقتباس قرار گرفت؛ از سوی دیگر تاثیر اجتماعی این مدرسه را باید در جامعه­پذیری مذهبی و انقلابی و پرورش دانش­آموزانی دانست که توانستند پس از پیروزی انقلاب، مناصب مهم اداره امور کشور را در چند دهه بر عهده بگیرند؛ مدرسه علوی توانست با شیوه آموزشی و جامعه پذیری منحصر به فرد خود، تا دهه­ها پس از انقلاب اسلامی، تاثیرات خود را بر انقلاب اسلامی داشته باشد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و داده­های خود را براساس روش اسنادی و کتابخانه­ای جمع­آوری کرده است.

کلیدواژه‌ها


  • آهنکار، مریم (1395). بررسی فعالیتهای انقلابی در دبیرستانهای مهم تهران (علوی، رفاه، البرز، دارالفنون و مروی)، پایان نامه کارشناسی ارشد تاریخ، دانشگاه غیرانتفاعی البرز
  • تفرشی،مجید (1385). «موسسه علوی؛دیرپاترین مدرسه مدرن اسلامی در ایران»، سایت بی­بی­سی فارسی. 7/9/1385.
  • تکمیل همایون، ناصر (1377). «پژوهشی درباره­ی مدرسه­ی کمال»، از کتاب یادنامه یدالله سحابی، گردآورنده:محمد ترکمان،تهران : انتشارات قلم.
  • جهانبخش، فروغ (1389). اسلام،دموکراسی و نوگرایی دینی در ایران، ترجمه جلیل پروین، تهران: نشر گام نو
  • حدادیان، فریده (1397). تاسیس مدرسه روشنگر، تهران : انتشارات متن (موسسه مطالعاتی تعالی نسل)
  • حسینی­زاده،محمدعلی(1386) اسلام سیاسی در ایران، چاپ اول، قم: دانشگاه مفید
  • دی­ثنا، عبدالله (1377). «دانشسرای تعلیمات دینی» از کتاب یادنامه یدالله سحابی، گردآورنده:محمد ترکمان،تهران : انتشارات قلم.
  • ربانی، جعفر (1393).«تربیت علوی: به مناسبت یکصدمین سال تولد علی اصغر علامه کرباسچیان»، رشد معلم، شماره 4، صص 33-35
  • روشن نهاد، ناهید (1384). مدارس اسلامی در دوره پهلوی دوم، چاپ اول، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
  • رینگر،مونیکا.ام (1381). آموزش، دین و گفتمان اصلاح فرهنگی در دوران قاجار، ترجمه مهدی حقیقت خواه، تهران: انتشارات ققنوس.
  • کبولی، نفیسه (1400). بررسی زمینه­ها و پیامدهای گسترش مدارس اسلامی در ایران دوره پهلوی دوم، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته تاریخ اسلام، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک
  • نفیسی،سعید (1318). کتاب پیشرفت ایران در عصر پهلوی (نسخه الکترونیکی) ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

منابع انگلیسی:

Grusec. Joan.E&Hastings,Paul.D (2015). Handbook of Socialization; Theory and Research. New York: Guildford Press

Linda DeAngelo, John C. Weidman (2020). Socialization in Higher Education and the Early Career: Theory, Research and Application. (2020). Switzerland: Springer.

Wentzel, Kathryn R. and Lisa Looney. 2006. “Socialization in School Settings.” Pp. 382–403 in Handbook of Socialization, edited by Joan E. Grusec and Paul D. Hastings. New York: Guildford Press.