بررسی نسبت پیشرفت علمی در جمهوری اسلامی با علم و تکنولوژی غربی در اندیشه سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

چکیده

رهبر انقلاب به صورت مستمر در زمینه اهمیت و ضرورت تولید دانش و فناوری توصیه‌های مکرری به مسئولین، اساتید و دانشجویان دارند. ایشان راهکار برون‌رفت از مشکلات موجود را گسترش تولید دانش و تجاری‌سازی علم مطرح کرده و با رویکردی فعال براهمیت تدوین نقشه جامع علمی کشور و حرکت مبتنی بر آن تأکید کرده‌اند. جنبش نرم‌افزاری، اسلامی‌سازی علوم انسانی و تکمیل زنجیره‌علم و فناوری از جمله کلید واژگانی است که مرتب در بیانات ایشان تکرار شده است. نکته مهم پاسخ به این سوال اساسی است که اصولاً منظور ایشان از تولید علم و گسترش فناوری چیست و با توجه به این امر که دانش‌های موجود عموماً ریشه در تمدن غرب دارند، نگاه ایشان چه نسبتی با دانش و تکنولوژی برخاسته از تمدن غیر دینی غربی دارد؟ با تحلیل بیانات ایشان از طریق روش‌شناسی تحلیل محتوای اسکینر نتایج زیر حاصل گردید: به دلیل تجربه‌تاریخی، نگاه ایدئولوژیک و شخصیت علمی که ایشان دارند پیشرفت دانش اهمیتی کانونی در دیدگاه‌های ایشان دارد. پیشرفت دانش درکشور باید با تحول در علوم انسانی موجود آغاز شود زیرا تفاوت ماهیتی در نظام معرفت‌شناسی و جهان‌بینی غرب و اسلام دارند اما دانش فنی و طبیعی تولید شده در غرب، به دلیل عقل مشترک انسانی در رسیدن به نظام علی و معلولی طبیعت با اندک اصلاحاتی می‌تواند مورد استفاده قرار‌گیرد اما، باید تولید علم از راه‌های جدید پیگیری شود ولازم است به الگوی پیشرفت مبتنی بر جهان بینی توحیدی رسید.

کلیدواژه‌ها


 
امانی، میثم(1395). بازخوانی اندیشه‌های احمد فردید، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 11 صص81-92
امیرخانی، مهناز، شیرازی، فائزه(1391). نقد و بررسی رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه آزاد شماره 50
بهروزلک، غلامرضا(1387). جیمز تولی، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 28، صفحات 49-26
جوادزاده، علیرضا (1388). موضع فقهای شیعه در قبال تمدن غرب با تأکید بر مقطع نهضت تنباکو تا مشروطیت، فصلنامهمطالعاتانقلاباسلامی سال ششم، شماره 19 صفحات 141 تا 162
دانش‌نیا، فرهاد(1393). فلسفۀ تکنولوژی و نظریۀ روابط بین‌الملل: به ‌‌سوی یک هستی‌‌شناسی نوین اجتماعی، جستارهای سیاسی معاصر، شماره دوم صص25 تا 44
روحی، نبی اله(1392). چشم انداز گفتمان تمد نگرایی اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، شماره61
سبحانی، محمد تقی(1385). درآمدی بر جریانشناسی اندیشه اجتماعی دینی در ایران معاصر، فصلنامهنقدونظر، شماره43
شریعت، فرشاد، نادری، مهدی(1393). رهیافت نظری انقلاب اسلامی در مواجه با مدرنیته غربی، رهیافت انقلاب اسلامی شماره 28 صص 99 تا 120
مرتضوی، سیدخدایار(1386). روش شناسی اسکینر، پژوهش نامه علوم سیاسی، سال سوم شماره اول، صفحات 79-57
میرباقری، سیدمحمدمهدی(1395). الگوی پیشرفت دینی، سایت فرهنگستان علوم انسانی
آوینی، مرتضی(1378). آغازی بر یک پایان. تهران، نشر ساقی چاپ اول
أزکیا، مصطفى(1382). روش هاى کاربردى تحقیق، تهران، انتشارات کیهان
اسکینر، کوئنتین(1380). ماکیاولی، ترجمه عزت اله فولادوند، چاپ چهارم. تهران، انتشارات آگه
الموطلی، احمد(1378).اصولگراییاسلامیونظامبینالمللی، ترجمه مهرداد آزار اردبیلی، انتشارات کیهان
بابی، سعید(1379) . هراسبنیادین،اروپامداریوظهوراسلامگرایی،ترجمه غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری، انتشارات دانشگاه تهران
دکمجیان، هرایر(1383) جنبشاسلامیدرجهانعرب، ترجمه حمید احمدی، انتشارات کیهان
حسینی زاده، سیدمحمدعلی(1386). اسلام سیاسی در ایران. انتشارات دانشگاه مفید
ساده، مهدى(1375). روش هاى تحقیق با تأکید بر جنبه هاى کاربردى، تهران، انتشارات بینا
سرمد، زهره(1379). روش هاى تحقیق در علوم رفتارى، تهران، انتشارات آگاه
کریپن، دورف(1383). روش شناسى تحلیل محتوا، ترجمه هوشنگ نایبى، تهران: نشر نى
مطهری مرتضی (1378). مجموعه آثار. انتشارات صدرا. تهران
منشور فرهنگ اسلامی در عرصه تولید علم(1389). مجموعهرهنمودهاودیدگاه‌های رهبرمعظمانقلاباسلامی، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
نصر، سید حسین( 1383 ). اسلاموتنگناهایانسانمتجدد، ترجمه انشاء الله رحمتی، تهران نشر سهروردی
هولستى، ال ج آر(1373). تحلیل محتوا در علوم اجتماعى و انسانى، ترجمه نادر سالار زاده امیرى، تهران، دانشگاه علامه طباطبایى
منابع اینترنتی:
بیانات در آغاز سال نو حرم مطهر رضوی ۰۱/۰۱/۱۳۹۱
بیانات در دیدار کارگران نمونه سراسر کشور ۰۸/۰۲/۱۳۸۹
بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی 22/2/1382
بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت ۰۶/۰۶/۱۳۹۲
بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در هفتمین همایش ملی نخبگان جوان ۱۷/۰۷/۱۳۹۲
بیانات در دیدار نخبگان جوان۱۲/۰۶/۱۳۸۶
بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان ۱۹/۰۵/۱۳۹۰
بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها۱۱/۰۴/۱۳۹۳
بیانات در دیدار اساتید دانشگاه‌ها۱۴/۰۶/۱۳۸۹
بیانات 12/6/1386
بیانات 13/4/1394
بیانات 29/6/1393
بیانات 29/10/1384
بیانات 14/2/1387
بیانات 23/5/1385
بیانات 4/6/1388
بیانات 26/9/1383
رحیم‌پور، حسن(1394). به سوی حکومت دینی، سایت شخصی
ستاری‌فر، محمد(1395). چیستی تکنولوژی، سایت مدیریار