ارتقای بُعد اقتصادی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر نظریه اقتصاد مقاومتی رهبر معظم انقلاب (مطالعه موردی نقش راهبردی مرزبان اقتصادی کشور)

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه اقتصاد ، دانشکده اقتصاد و حسابداری واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

 امروزه مفهوم امنیت تحول‌یافته و دارای ابعاد تازه‌ای شده است به‌گونه‌ای که دولت‌ها، امنیت را  به‌ویژه امنیت ملی را در توسعه اقتصادی سراغ می‌گیرند. اقتصاد مقاومتی نیز رویکردی برای ارتقای امنیت اقتصادی است در شرایطی که صادرات و واردات برای آن کشور محدود شده است. گمرک به عنوان مرزبان اقتصادی  کشور در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است  بر این اساس تعیین میزان نقش گمرک بر ابعاد امنیت اقتصادی و بخصوص مقاوم سازی اقتصاد کشور و اینکه چگونه گمرک می‌تواند در جهت بهبود شاخص‌های امنیت اقتصادی موثر واقع گردد، چرایی این مطالعه است. نتایج حاکی از آن است تسهیل و شفاف‌سازی فرایند تجارت ، ثبات در بازار داخلی با بهبود شرایط صادرات و ترخیص کالا، جلوگیری از ورود کالاهای ناسالم و مضر به کشور،ایجاد پنجره واحد تجارت فرامرزی ، ثبات در سیاستگذاری‌ها برای کاهش فعالیت‌های رانت‌جویانه و ...   از مهمترین راهکارهای ارتقای امنیت اقتصادی و کمک به مقاوم سازی اقتصاد کشور است.

کلیدواژه‌ها


احمدی شادمهری، محمدطاهر؛ پورلداری، رضا حبیب، (1395)، نقش مشوقهای صادراتی بر توسعه صادرات غیر نفتی و تحقق اقتصاد مقاومتی، سومین کنفرانس بین المللی مدیریت و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد.
اشتراوس. لئو، (1383)،فلسفه سیاسی چیست؟ترجمه فرهنگ رجایی، تهران: انتشارات علمی وفرهنگی
افتخاری، اصغر ( 1380 )ساخت دولتی امنیت ملی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهارم، شماره 3،صص 279-257
برومند، شهزاد، (1387)، امنیت اقتصادی در ایران و چند کشور منتخب، تهران:مرکز پژوهش‌‌ها مجلس شورای اسلامی
جعفری صمیمی، احمد و اختیاری، شهرام (1388)، تأثیر امنیت اقتصادی بر فرآیند رشد اقتصادی در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی با تأکید بر ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره 2، شماره 3، صص91-70
جلیلی، سعید (1395)، اهمیت مبارزه با قاچاق کالا در تحقق اقتصاد مقاومتی، فصلنامه حبل المتین سال پنجم بهار، شماره 14
جهانگیری، ساناز و حیدری، محمود (1394)، بررسی نقش گمرک الکترونیکی بر تسهیل صادرات از دیدگاه کارشناسان و صادرکنندگان در استان آذربایجان غربی، فصلنامه تبلیغات و بازاریابی، شماره 1، صص110-103
دانشفر، محمدحسین؛ مقدم، محمدرضا؛ سیف، الله مراد؛ مبینی دهکردی، علی؛ اصولی علی. (1396)، بررسی تجارب جهانی در زمینه مقاوم‎سازی اقتصادی در صنعت نفت و گاز، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال 20، شماره 74،صص 90-63
رودری، سهیل؛ قاسمی، حمیدرضا، (1396)، نقش صادرات غیرنفتی در تحقق اقتصاد مقاومتی در چارچوب برنامه ششم توسعه، دبیرخانه کمیسیون‌های تخصصی مجامع و شوراهای اتاق ایران، کمیسیون توسعه صادرات.
سالواتوره، دومنیک (1393) تئوری و مسائل اقتصاد بین الملل، ترجمه حسن گلریز و هدایت ایران برور، تهران : نشر نی
ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، (1396)، سالنامه آماری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز.
سویزی، محسن؛ محمدی، فریبرز. (1390)، نقش سرمایه اجتماعی در تأمین امنیت سرمایه‌گذاری، فصلنامه سیاست‌گذاری، سال دوم، شماره سوم، صص 146-119
سیف، الله مراد (1389)، مفهو م شناسی امنیت اقتصادی، فصلنامه آفاق امنیت، سال 3، شماره 9، صص35-7
سیف، الله مراد ؛ حافظیه، علی اکبر (1392)، راهبردهای تجارت بین الملل اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران، مطالعات راهبردی بسیج سال شانزدهم پاییز شماره 60، صص 216-184
صیادزاده،علی، فرجام نیا، ایمان، حجاریان، عفیفه و طاهری، بهمن (1392)، کسری بودجه بر امنیت اقتصادی ایران، فصلنامه مطالعات راهبری، شماره 60، صص123-91
طباطبایی، علی و ثابتی، عباس (1389)، سازمان جهانی گمرک با رویکرد بررسی موانع پیش روی گمرک جمهوری اسلامی ایران در این سازمان، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، دوره 3، شماره 13، صص 166-125
فینی زاده بیگدلی، جعفر و همکاران (1395) بررسی ویژگی‌های امنیتی شدن یک پدیده (موضوع) در جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه پژوهشهای حفاظتی ـ امنیتی دانشگاه جامع امام حسین(علیه السلام)، سال پنجم، شماره ی 17، صص 138 - 111
قاسمی،فرهاد، (1390)،نظریه‌های روابط بین‌الملل ومطالعات منطقه‌ای، تهران: نشرمیزان.
ماندل، رابرت، (1387)، چهره متغیر امنیت ملی،ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران : پژوهشکده مطالعات راهبردی
محمدی، افشین (۱۳۷۷) برآورد آثار اقتصادی فرار از مالیات در ایران، دانشگاه شهید بهشتی، پایان نامه کارشناسی ارشد.
محمدی، امیر (۱۳۸۰) آثار زیان بار تجارت زیر زمینی بر اقتصاد ملی، روزنامه ۹Y: دوره دوم، شماره۳،صص 26-1
معاونت طرح و برنامه گمرک (۱۳۸۱)، بررسی پدیده قاچاق کالا و راهکارهایی برای مبارزه با آن، معاونت طرح و برنامه گمرک.
معمارنژاد، عباس؛ شیری، بهزاد؛ کاخکی، حسن، (1392)، نظام گمرکی و ضرورت‌های تحول آن: مبانی، برنامه‌ها و اقدامات انجام شده، سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال 1، شماره 2،صص 142-121
موسوی زنور، موسی (1393)، رابطۀ امنیت ملی و تجارت بین الملل مطالعۀ موردی، امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تجارت بین الملل، مطالعات راهبردی و سیاست‌گذاری عمومی، دوره 5، شماره 14،صص 142-109
نبوی، سید مرتضی و همکاران (1397)، الگوی راهبردی اقتدار اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در چارچوب سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، فصلنامه امنیت ملی، دوره 28، شماره 28،صص 70-41.
نورمحمدی، خسرو (1383)، بررسی قاچاق کالا و راهکارهای هدایت فعالیتهای قاچاق به مسیرهای قانونی و رسمی، معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
نوری جعفر (۱۳۸۳)، پیامدهای اقتصادی و راهکارهای کنترل پدیده قاچاق، تعزیرات حکومتی.
همدمی خطبه‌ سرا، ابوالفضل، (1387)، فساد مالی: علل، زمینه‌‌ها و راهبردهای مبارزه با آن، ‏پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ دوم، تهران.
وایلد، دیوید؛ هیویت، تام؛ جانسون، هیزل (1377)، صنعتی شدن و توسعه، ترجمه طاهره قادری، تهران : انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی
وطن‌پور، علیرضا، (1387)، قاچاق کالا و تأثیر آن بر امنیت اقتصادی کشور، فصلنامه کارآگاه، دور دوم، شماره سوم، صص 93-69
وفادار، علیرضا؛ بوداغی، حسین. (1394)، بررسی رابطه بین تسهیل تجارت خارجی با میزان شفافیت قوانین و مقررات صادرات و واردات و قانون امور گمرکی، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت در قرن 21، تبریز.
-Afanasieva, V., Ivanov, L., & Yanushkevych, D. (2017). Modern Approaches to Risk Management and Their Use in Customs. Траектория науки, 3 (4).
Alesina, A., & Perotti, R. (1996). Income distribution, political instability, and investment. European economic review, 40(6), 1203-1228.
Brunetti, A., Kisunko, G., & Weder, B. (1998). Credibility of rules and economic growth: Evidence from a worldwide survey of the private sector. The World Bank Economic Review, 12(3), 353-384.
Cantens, T., & Raballand, G. (2017). Cross-Border Trade, Insecurity and the Role of Customs: Some Lessons from Six Field Studies in (Post-) Conflict Regions.
Jones, V. C., & Rosenblum, M. R. (2013). US Customs and Border Protection: Trade facilitation, enforcement, and security.
Mafurutu, R. (2015). A study to clarify the role of customs risk management in facilitating cross-border trade at the Beit-Bridge border post: a case of the Zimbabwe Revenue Authority from 2001 to 2014 (Doctoral dissertation, University of Cape Town).
Mashiri, E. Sebele-Mpofu, F. Y.(2015), Illicit trade, economic growth and the role of Customs: a literature review, International Network of Customs Universities, Vol. 9 Available at: http://worldcustomsjournal.org/Archives/Volume 9, Number 2 (Sep 2015)/1784 01 WCJ v9n2 Mashiri & Sebele.pdf
Poirson, M. H. (1998). Economic security, private investment, and growth in developing countries. International Monetary Fund.
Salajeghe, S. (2016). Role of Modern Technologies monitoring the import and export of articles in preventing the customs offenses. International Journal of Humanities and Cultural Studies (IJHCS) ISSN 2356-5926, 1(1), 489-495.
Świerczyńska, J. (2016). The reduction of barriers in customs as one of the measures taken by the customs service in the proces of ensuring security and safety of trade. Studia Ekonomiczne, 266, 212-222.
Tefera, M. (2016). The Challenges of Customs in Export Trade Facilitation: The Case of Ethiopian Revenues and Customs Authority Dire Dawa Branch Office (Doctoral dissertation, Addis Ababa University).
Udovič,Boštjan,(2006) “ Economic Security: Large and Small States in Enlarged European Union”, University of Ljubljana, Faculty of Social Sciences, Centre of International Relations. Available at: http: //www. ceeisaconf. ut. ee/orb. aw/class=file/action=preview/ id=164145/Udovic.doc
UNCTAD. (2006). ICT Solvetions to Facilitate Trade at Border Crossings and in Ports. United Nations Conference Trade and Development, Expert Meeting on ICT Solutions to Facilitate Trade at Border Crossings and in Ports, Geneva, 16-18 October
Wysokińska, Z. (2013). Transition To A Green Economy In The Context Of Selected European And Global Requirements For Sustainable Development. Comparative Economic Research, 16(4), 203-226