بایسته های «حفظ نظام» در اندیشه سیاسی آیت الله خامنه ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

چکیده
«حفظِ نظامِ» اسلامی برای برقراری حاکمیت الهی و امکانِ ترجمان عملی اسلام و آموزه های آن، به مثابه خط قرمز در اندیشه سیاسی رهبران انقلاب اسلامی است.  مقاله حاضر با پیش کشیدن پرسشی از قواعدِ «حفظ نظام» و بایسته های آن به مطالعه اندیشه سیاسی آیت الله خامنه­ای پرداخت. بررسی های این مقاله با تحلیل و بررسی درونیِ اسناد و بازتحلیل متون و داده های مرتبط از جمله متونِ بلاواسطه بیانات رهبر انقلاب نشان دادند که در اندیشه سیاسی وی، «حفظِ نظام» تنها با ابزارهای مشروع و موجه معنا دارد. همچنین «حفظ نظام» به حفظ گوهر آن است که در اندیشه رهبری با توجه به منافع و مصالح ملی و تشخیصِ درست آنها است. در نظر رهبری، «حفظ نظام» آنگاه «شدنی»، «مسئولانه» و «واقعی» است که منافع ملی ای را دنبال کند که تابعِ هویت ملی باشد، همچنین«حفظ نظام» در تفسیر رهبری، به «عقلانیت» است که می بایست «عدالت پایه»، «معنویت پایه» و «انقلابی» باشد.

کلیدواژه‌ها


منابع و مآخذ:
افتخاری، اصغر(1381) درآمدی بر خطوط قرمز در رقابت‌های سیاسی، تهران: فرهنگ گفتمان، مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری.
امام خمینی(1385) صحیفه امام: مجموعه آثار امام خمینی:بیانات، پیام ها، مصاحبه ها، احکام، اجازات شرعی و نامه ها، دوره22جلدی، تهران: موئسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی(ره).
باقی زاده، محمد جواد و عبدالله امیدی فر(1393)«ضرورت حفظ نظام و منع اختلال در آن در فقه امامیه»، شیعه شناسی، دوره 12، شماره 47، پاییز: 200-170.
شریعتی، روح­الله(1378) قواعد فقه سیاسی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
صادقی فسایی، سهیلا و ایمان عرفان منش(1394)«مبانی روش شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی»، راهبرد فرهنگ، شماره29،بهار: 91-62.
درگاهی، مهدی(1395)«میان کنش قاعده حفظ نظام و حریم خصوصی افراد»، پژوهش های حفاظتی و امنیتی، سال پنجم، شماره 19، پاییز: 89-71.
دوورژه، موریس(1375) روش‌های علوم اجتماعی، ترجمه‌ی خسرو اسدی،‌ چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
فکوهی،ناصر و دیگران(1377)خط قرمز، آزادی اندیشه و بیان و حد و مرزهای آن، تهران: قطره.
ملک افضلی اردکانی، محسن(1395)«حفظ نظام، واجبی مطلق یا مشروط؛ با رویکردی به اندیشه سیاسی امام خمینی»، سیاست متعالیه، سال 4، شماره 12، بهار: 44-27.
موسوی نیا، سیدمهدی(1399)«مفهوم‌پژوهی «عقلانیت» در بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای؛چه چیزی عقلانیت است؟»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای.
نورمحمدی،مرتضی(1394)«مرجع امنیت در مکتب امنیتی جمهوری اسلامی»، آفاق امنیت، سال هشتم، شماره 26، بهار: 153-135.
ولایتی،محسن(1394)«مبانی فقهی حفظ نظام در اندیشه سیاسی امام خمینی»، مطالعات انقلاب اسلامی،سال دوازدهم، شماره42: 116-99.
http://www.imam-khomeini.ir
https://www.leader.ir/fa/archive?topic=speech