تبیین کنشگری ژئوپلیتیکی گروه‌های تروریستی در ناحیه بلوچستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

2 دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران (نویسنده مسئول)

3 استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

ناحیه­ بلوچستان، پیش از انقلاب به عنوان یکی از نواحی کم­برخوردار شناخته می­شد. با استقرار حکومت جمهوری اسلامی و عدم تغییرات عمده در ناحیه­ بلوچستان و نیز تشدید خشکسالی­های اقلیمی و به­ویژه کاهش سهم این ناحیه از آب هیرمند، مجموعه تقابل­های سیاسی و نظامی با حکومت مرکزی شدت گرفت و باعث فعالیت گسترده­تر گروه­های تروریستی در این ناحیه شد. تحقیق حاضر  با روش تحلیل پدیدارشناسانه به بررسی کنشگری­های ژئوپلیتیکی گروه­های تروریستی در ناحیه­ بلوچستان پرداخته است. به­منظور پدیدارشناسی کنشگری ژئوپلیتکی گروه­های تروریستی در بلوچستان، سه مقوله­ گسست ژئوکالچر، تشکیک در ایده­ حکومت و تصویرسازی ژئوپلیتیک به عنوان مجموعه کنشگری­های گروه­های تروریستی در نظر گرفته شد تا مشخص شود که این گروه­ها با فعالیت­های تبلیغاتی، جنگ روانی، چگونه از این مقوله­ ژئوپلیتیکی بهره­برداری کرده­اند. نتایج، نشان داد که مقوله­ گسست ژئوکالچر به مقوله­ هسته­ تهدید هنجارهای فرهنگی قوم بلوچ مرتبط است و به عنوان شرایط زمینه­ای عمل می­کند. مقوله­ تشکیک در ایده­ی حکومت با مقوله­ هسته­ای تعارض ساختاری-ماهوی نظام مستقر با ارزش­های قوم بلوچ در ارتباط است و به­عنوان شرایط مداخله­گر عمل می­کند. در نهایت، مقوله­ هسته­ای نهاییِ تصویرسازی ژئوپلیتیکی به­عنوان پیامد دو مقوله­ پیشین، هدف غایی کنشگری ژئوپلیتیکی گروه­های تروریستی که همان تولید ساخت سیاسی-فضایی مستقل و تجزیه­ی بلوچستان است را عیان می­کند.

کلیدواژه‌ها


احمدی پور، زهرا، حیدری موصلو، طهمورث و میرجلالی، اکبر (1397)، «تبیین عوامل ناامنی در جنوب شرق ایران»، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، شماره­ی 27، صص 44-13.
احمدی، سیدعباس، قره­بیگی، مصیب، پورعلی اتی کندی، سجاد (1395)، «پدیدارشناسی هویت ملی در فضای سایبر، نمونه­ی موردی: دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته جغرافیای سیاسی در دانشگاه­های تهران، تربیت مدرس و خوارزمی»، پژوهشنامه جغرافیایی سیاسی، سال اول، شماره 4، صص 40-21.
احمدیان، مجتبی و اسلامی، روح­الله (1392)، «نگرش­سنجی رابطه­ی دولت و ملت در ایران (روش­شناسی کیو)»، فصلنامه­ی سیاست­های راهبردی و کلان، سال 1، شماره 4، صص 133-107.
اشتراوس، انسلم و کوربین، جولیت (1391)، مبانی پژوهش کیفی- فنون و مراحل تولید نظریه زمینه­ای، ترجمه­ی ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.
پراتکانیس، آنتونی (1397)، عصر تبلیغات، ترجمه­ی محمدصادق عباسی و کاووس سید امامی، تهران: انتشارات سروش.
تافلر، آلوین (1393)، جنگ و ضد جنگ، ترجمه­ی شهین دخت خوارزمی، تهران: انتشارات علم.
جان احمدی، فاطمه، شهریاری، شهرزاد و نصیری، محمد (1399)، «عملکرد مذهبی مرجعیت اهل تسنن جنوب شرق ایران از اواخر دورۀ قاجاریه تا انقلاب اسلامی»، سال 11، شماره­ی 2، صص 43-20.
حسینی، یعقوب، بهجتی اردکانی، بابک و رحمانی، سحر (1390)؛ «شناسایی ذهنیت افراد نسبت به سیاست­های خصوصی­سازی در ایران (سیاست­های اصل 44 قانون اساسی) با استفاده از روش­شناسی کیو»، فصنامه کاوش­های مدیریت بازرگانی، سال 3، شماره 6، صص 69-80.
خوشگویان فرد، علیرضا (1396)، روش­شناسی کیو، تهران: مرکز تحقیقات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
رئیسی، سیما، تفضلی، حسین، توحیدفام، محمد و طاهری، احمدرضا (1399)، موانع نهادی مشارکت سیاسی زنان منطقه بلوچستان، فصلنامه زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دوره­ی 18، شماره­ی 2، صص 334-318.
سورین، ورنر جوزف و تانکارد، جیمز (1399)، نظریه های ارتباطات، ترجمه­ی علیرضا دهقان، تران: انتشارات دانشگاه تهران.
عزیزخانی، احمد (1398)، مفهوم کنش و ساختار در نظریه ساختاری شدن (با تأکید بر تحولات ایالات متحده آمریکا)، فصلنامه­ی انسان­پژوهی دینی، دوره­ی 5، شماره­ی 17، صص 213-195.
کشتی آرای، ناهید (1397)، طراحی و اعتبار بخشی الگوی برنامه درسی تجربه شده در آموزش عالی مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی- فمینستی، پایان­نامه دوره دکتری رشته­ی جامعه­شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
گیدنز، آنتونی (1398)، نظریه­های معاصر جامعه­شناسی، ترجمه­ی محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
لطیفیان، سعیده و فقیه، مهدی (1399)، رقابت قدرت‌های بزرگ و تداوم دشمنی در روابط ایران و ‌‌امریکا، فصلنامه­ی سیاست، دوره­ی 51، شماره­ی 3، صص 837-813.
متقی، افشین و قره­بیگی، مصیب (1393)، واکاوی گفتمان ژئوپلیتیکی انقلاب اسلامی از منظر سازه­انگاری، فصلنامه­ی متین انقلاب اسلامی، سال 16، شماره­ی 64، صص 152-131.
مختاری هشی، حسین، وزیری، نرگس و قادری حاجت، مصطفی (1396)، بررسی پایداری امنیت روستاهای مرزی استان سیستان و بلوچستان، فصلنامه سرزمین، دوره­ی 14، شماره­ی 54، صص 60-43.
مرکز آمار ایران (1396)، آمار مهاجرت­های داخل کشور به تفکیک استان و شهرستان، تهران: مرکز آمار ایران، قابل دسترسی در: https://www.amar.org.ir/Portals/0/Files/fulltext/1394/n_mdkdsshbansonvm_90.pdf
مقدس، علی اصغر و قدرتی، حسین (1393)، نظریه ساختاری شدن آنتونی گیدنز، مجله علوم اجتماعی دانشکده علوم انسانی دانشگاه فردوسی، سال اول، شماره 4، صص 17-1.
وکیلی، خاتون (1399)، تهدیدات نرم سند 2030 و ارائه الگوی بومی ایرانی-اسلامی در حوزه آموزش و پرورش، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره­ی 10، شماره­ی 22، صص 94-65.
Biddle, W. (2021). "A psychological definition of propaganda". The Journal of Abnormal and Social Psychology. 26(3): 283–295.
Bowie, N.G. (2021). "40 Terrorism Databases and Data Sets: A New Inventory", Perspectives on Terrorism. XV (2): 21-30.
Briant, E.L. (2015). "Allies and Audiences Evolving Strategies in Defense and Intelligence Propaganda". The International Journal of Press/Politics. 20(2): 145–165.
Brun, W., Wolff, K and Larsen, S. (2011). "Tourist worries after terrorist attacks: Report from a field experiment". Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism. 11 (3): 387–394.
Corelli, M. (2012). "Poisoning young minds in Nazi Germany: children and propaganda in the Third Reich". Social Education. 66 (4): 228-239.
David, G. (2020). "Liberal and Illiberal Internationalism in the Making of the League of Nations Convention on Broadcasting in the Cause of Peace." Journal of World History, 31(1): 165-193.
Fine, J. (2019). "Political and Philological Origins of the Term 'Terrorism' from the Ancient Near East to Our Times". Middle Eastern Studies. 46 (2): 271–288.
Fleming, D. (2019). "Fear of persuasion in the English language arts". College English. 81(6): 508–541.
Garcia, H. (2019). "Reluctant liars? Public debates on propaganda and democracy in twentieth-century Britain (ca. 1914–1950)", Contemporary British History, vol. 33(3): 383–404.
Goodman, D. (2020). "Liberal and Illiberal Internationalism in the Making of the League of Nations Convention on Broadcasting in the Cause of Peace." Journal of World History 31(1): 165-193.
Goutam, U. (2014). "Pedagogical Nazi Propaganda (1939–1945)". Proceedings of the Indian History Congress. 75(1): 101–116.
Hobbs, R. (2014). "Teaching about Propaganda: An Examination of the Historical Roots of Media Literacy". Journal of Media Literacy Education. 6 (2): 56–67.
Howard, N., Woolley, S. and Calo, R. (2018). "Algorithms, bots, and political communication in the US 2016 election: The challenge of automated political communication for election law and administration". Journal of Information Technology & Politics. 15(2): 81–93.
Kisangani, E., Nafziger, E and Wayne, P. (2017). "The Political Economy of State Terror". Defence and Peace Economics. 18(5): 405–414.
Kurtulus, E.N. (2017). "Terrorism and fear: do terrorists really want to scare?." Critical Studies on Terrorism 10(3): 501–522.
McGarry, E.D. (2020). "The Propaganda Function in Marketing". Journal of Marketing. 23(2): 131–132.
Palmer, R.R. (2014). "The French Directory between Extremes". The Age of the Democratic Revolution: A Political History of Europe and America, 1760–1800. The Age of the Democratic Revolution. Princeton University Press
Qureshi, A. (2020). "Experiencing the war 'of' terror: A call to the critical terrorism studies community". Critical Studies on Terrorism. 13(3): 485–499.
Reid, E.M. (2019). Cultural Formations in Text-Based Virtual Realities, A thesis for the degree of Master of Arts, Cultural Studies Program Department of English University of Melbourne.
Romano J., James, A., and King, M. (2012). "Chemical warfare and chemical terrorism: psychological and performance outcomes". Military Psychology. 14(2): 85–92.
Steiger, S., Harnisch, S., Zettl, K. and Lohmann, J. (2018). "Conceptualizing conflicts in cyberspace". Journal of Cyber Policy. 3 (1): 77–95.
Taylor, P.M. (2020). "Strategic Communications or Democratic Propaganda?" Journalism Studies. 3(3): 437–441.