شناسایی عوامل موثر برشفافیت در بخش دولتی با استفاده از تحلیل مضمون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سیرجان، سیرجان، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سیرجان، سیرجان، ایران. (نویسنده مسئول)

3 ا استادیار ، گروه مدیریت، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

چکیده

امروزه شفافیت بستری نظارتی است که حس دیده شدن از سوی عموم مردم را به وجود می­آورد. با پدیدآمدن این حس، مسئولان رفتارشان را تغییر می­دهند و در نتیجه انحرافات و فساد در عرصه حکمرانی کاهش می یابد. لذا هدف از این تحقیق، شناسایی عوامل موثر بر شفافیت در بخش دولتی می­باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف بنیادی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی بوده که، مبتنی بر رویکرد اکتشافی است. پس از انجام مطالعات کتابخانه­ای و ادبیات موضوع و نیز مصاحبه با 23نفر از از اساتید، مدیران و متخصصان اجرایی در سازمانهای دولتی، باروش تحلیل مضمون تعداد  13عامل موثر شفافیت بر بخش دولتی به­دست آمد. براساس نتایج این پژوهش، شاخص­های عدم تمایل به شفافیت در نهادهای حاکمیتی، بالا رفتن  و سطح سواد رسانه­ای جامعه، مطالبه­گری در سطح عمومی جامعه، تعهد و تقید مسئولین به مبانی دینی و انقلابی، استقرار دولت الکترونیک، جدیت در اجرای قوانین مرتبط با شفافیت، گسترش روز افزون اینترنت و رسانه­های جمعی، الزام ثبت اطلاعات در سامانه­های ملی، نظارت موثر سازمانهای مسئول(سازمان بازرسی، دیوان محاسبات و..)، تغییر رویکردهای آموزشی در بلند مدت، تشکیل احزاب قوی و حمایت از آنها، ناکارآمدی­های ناشی ازعدم شفافیت و حمایت از رسانه‌ها و جریان آزاد اطلاعات به عنوان عوامل موثر بر شفافیت در بخش دولتی با استفاده از تحلیل مضمون شناسایی گردیدند.

کلیدواژه‌ها


 ایمان، محمدتقی. غفاری‌نسب، ‌اسفندیار. (1391). تعمیم پذیری و چالشهای آن در تحقیقات کیفی.عیار پژوهش در علوم انسانی، 35-50، 7(4).
بهامین، ماجد، جندقی، غلامرضا، میرزمانی، اعظم، آذر، عادل، خوش چهره، محمد (1399)، طراحی الگوی ارتقاء شفافیت اقتصادی در ایران، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، دوره6، شماره4، صص133-150.
جمشیدیان، محمد امین. میرسپاسی، ناصر. دانشفرد، کرم اله. (1400). طراحی الگوی شفافیت سازمانی در سازمان‌های دولتی. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول, 45، 1-12.
حسینی عقدایی، سمیه.قدرتی، حسن. جباری، حسین. پناهیان، حسین. (1401). بررسی عوامل اجتماعی و سیاسی موثر بر شفافیت مالی در سازمانهای دولتی. ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، 5(11)، 3768-3780
درویش، حسن و عظیمی، فاطمه (1395)، بررسی تاثیر شفافیت سازمانی بر کاهش فساد اداری با میانجی گری اعتماد سازمانی، مجله مدیریت دولتی (1)، صص166-153.
دیهیم پور، مهدی (1398)، تاثیر شفافیت سازمانی بر مدیریت جنجال، نتیجه با میانجی گری سرمایه اجتماعی، فصلنامه علمی مطالعات مدیریت بهبود و تحول، سال28، شماره94، صص62-39.
دیهیم پور، مهدی، میانداری، کمال، نجاری، رضا، عابدی جعفری، حسن (1397)، طراحی مدل افزایش شفافیت سازمانی با رویکرد داده بنیاد در سازمان های دولتی، فصلنامه علمی پژوهشی آموزش علوم دریایی، شماره12، صص110-95.
عبدالحسین زاده، محمد(1399)، تبیین مفهوم شفافیت و کابرد آن در عرصه حکمرانی و اداره امور دولتی، فصلنامه سیاست های راهبردی و کلان، دوره8، شماره2،صص 206-179.
عبدالهی، علی، توکلی جوشقانی، نازنین، (1393)، بررسی نقش فناوری اطلاعات در شفاف سازی و کاهش فساد سازمان های دولتی، چشم انداز مدیریت دولتی، شماره18، صص91-73.
فراهانی، محمدصادق. طجرلو، رضا. قلیخانی،روح‌الله. (1401). مطالعه تطبیقی سازوکارهای تضمین شفافیت در شرکت‌های دولتی. فصلنامه علمی پژوهش های نوین حقوق اداری4(10)، 235-260
فرج وند، اسفندیار، (1396)، از هم افزایی تا هم آفرینی، فصلنامه مدیریت سازمان های دولتی، 6 (1)، صص62-51.
قهرمان، میثم. وضعی، حسین. (1401). شفافیت سیاسی و راهکارهای ارتقای مشارکت مردمی در جمهوری اسلامی. ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران،5(12)، 3186-3210
معین زهرا، هاشمیان نژاد فریده، قربانی محمود.(1400)، طراحی مدل شفافیت سازمانی با رویکرد ارتقای سلامت سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت ۱۴۰۰; ۵ (۲) :۱۷۱-۱۵۲
Berliner, D. (2016). Transnational advocacy and domestic law: International NGOs and the design of freedom of information laws. The Review of International Organizations, 11(1), 121-144.
Bhatnagar, S. (2003). Transparency and corruption: Does e-government help? Retrieved from http://www.iimahd.ernet.in/~subhash/pdfs/CHRIDraftPaper2003.pdf
Blomgren, m. & Sunde´n, E. (2008). Constructing a European healthcare market, The private healthcare company Capio and the strategic aspect of the drive for transparency Social Science & Medicine,67, 1512–1520.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 14, 77-101.
Carter, M. Z., Armenakis, A. A., Field, H. S., & Mossholder, K. w. (2013). Transformational leadership, relationship quality and employee performance during continuous incremental organizational change. Journal of Organizational Behavior, 34(7), pp. 942 – 958
Lourenço, R. P. (2022). Government transparency: Monitoring public policy accumulation and administrative overload. Government Information Quarterly, 101762.
Matheus, R., Janssen, M., & Janowski, T. (2021). Design principles for creating digital transparency in government. Government Information Quarterly, 38(1), 101550.
Michener, G., Coelho, J., & Moreira, D. (2021). Are governments complying with transparency? Findings from 15 years of evaluation. Government Information Quarterly, 38(2), 101565.
Nielsen, C. & Madsen, M. T. (2009). Discourses of transparency in the intellectual capital reporting debate: Moving from generic reporting models to management defined information. Critical Perspectives on Accounting, 22(7), 847-854
Sabani, A. (2021), "Investigating the influence of transparency on the adoption of e-Government in Indonesia", Journal of Science and Technology Policy Management, Vol. 12 No. 2, pp. 236-255. https://doi.org/10.1108/JSTPM-03-2020-0046
Schnackenberg, A. K. & Tomlinson, E. C. (2014). "Organizational Transparency: A New Perspective on Managing Trust in Organization - Stakeholder Relationships", Journal of Management, 40 (1), 1-27.