نقش رسانه‌های اجتماعی در انقلاب ایران و مصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جامعه شناسی سیاسی دانشگاه آزاد شهرضا

2 گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد شهرضا

چکیده

این مقاله به بررسی تطبیقی نقش رسانه‌های اجتماعی در انقلاب ایران و مصر می‌پردازد. در هردو انقلاب که در نتیجه وجود نظام دیکتاتوری و بسته بودن فضای سیاسی اتفاق افتاد نقش رسانه‌های اجتماعی برجسته بوده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است بدین ترتیب که منابع مختلف به شیوه کتابخانه‌ای گردآوری شده و سپس تحلیل می‌شوند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در مقایسه دو انقلاب ایران و مصر محتوای پیام‌ها در هردو انقلاب در جهت قدرت زدایی از هیات حاکمه با ابزارهای اشاعه و از طریق پیوندهای ضعیف بوده اما تفاوت نوع رسانه‌های اجتماعی باعث شد که نوع رهبری در دو انقلاب متمایز باشد. در حالیکه انقلاب اسلامی ایران تحت تاثیر الزامات زمانی نیازمند رهبری واحد و شنیدن پیام‌ها از یک مرجع مرکزی بود انقلاب مصر با سیالیت و تغییر مداوم رهبری در عصر شبکه‌های اجتماعی روبرو بوده است براین اساس این انقلاب فاقد هرگونه رهبر مشخصی بوده است.

کلیدواژه‌ها


آبراهامیان، یرواند،(1382) ایران بین دو انقلاب،مترجمان کاظم فیروزمند،حسن شمس آوریومحسن مدی شانه چی،تهران،نشر مرکز.
-الگار، حامد(1359)، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: انتشارات توس.
-استمپل، جان.دی،( 1377)، درون انقلاب اسلامی، ترجمه منوچهر شجاعی، تهران، نشر رسا.
-باهنر، ناصر،( 1387)، دین و رسانه، از رسانه‌های سنتی تا تلویزیون، تهران، انتشارات مرکز تحقیقات صدا و سیما.
طباطبایی، سید محمدحسین(1376)، المیزان، ج 9،، تهران، بنیاد فکری و علمی علامه طباطبایی
-فلسفی، محمدتقی،( 1382)، خاطرات و مبارزات حجت الاسلام فلسفی، تدوین علی دوانی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-دوانی، علی،( 1382)، خاطرات و مبارزات حجت الاسلام فلسفی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-مرکز بررسی اسناد تاریخی،( 1378)، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج 2، 5، 9، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
جعفرپور، رشید، قزل ایاق، ایمان حسین(1389)، «نقش رسانه منبر در شکل گیری و تداوم انقلاب اسلامی»، رهیافت انقلاب اسلامی، سال چهارم، شماره 12، 124-109.
-جعفری چمازکتی، روش‌های سنتی ارتباطات، روزنامه انتخاب، شماره ۳۹۷، ۳۱ مردادماه ۱۳۷۹
-Rogers, Everett (1986) communication technology: The new media in society.
-Howard, P.N. The Digital Origins of Dictatorship and Democracy: Information  Technology and Political Islam. Oxford: Oxford University Press, 2011
-Idle, Nadia and Alex Nunns, ed. Tweets from Tahrir. New York: OR Books, 2011.
Episode One,” How Facebook Changed the World: The Arab Spring, BBC 2, 5 September, 2011, television. 
West,Johnny Karama! (London: Heron Books, 2011), 336
Castells, Manuel. The Rise of the Network Society. Oxford: Blackwells, 1996.
Mattelart, Armand and Mattelart,  Michele, Theories of Communication: A Short Introduction, (London: Sage Publications, 1998) 

Dhillon, Navtej. Yousef, Tarek,(2009) The Generation in Waiting: The Unfulfilled Promise of Young People in the Middle East

, Brookings Institution Press.

-Bhuiyan, Serajul I. “Social Media and Its Effectiveness in the Political Reform  Movement in Egypt.” Middle East Media Educator1 (2011): 14-20
-Zach Brisson et al. “Egypt: From Revolutions to Institutions,” New York: Reboot., 2011. Accessed 21 November, 2011. http://thereboot.org/wp-content/Egypt/Reboot-Egypt-From-Revolutions-To-Institutions.pdf. 
.
-Arabic Network for Human Rights Information Online, http://www.anhri.net/en/.  Accessed 10 November, 2011.
“Meet the man tweeting Egypt’s voices to the world,” Time, 1 February, 2011, http://www.time.com/time/world/article/0,8599,2045489,00.html, accessed 14 December, 2011. 
http://www.journalism.co.uk/news/-media140---al-jazeera-s-early-start-reporting-revolutions/s2/a543674/, accessed 12 December, 2011. 
George Friedman, “Re-Examining the Arab Spring,” http://www.stratfor.com/weekly/20110815-re-examining-arab-spring?utm_source=freelist-f&utm_medium=email&utm_campaign=20110816&utm_term=gweekly&utm_content=readmore&elq=47671d6e4f514f89ada8fec3656823d5, accessed 1 December, 
Constance Duncombe, “The Twitter Revolution? Social Media, Representation and Crisis in Iran and Libya,” http://law.anu.edu.au/coast/events/apsa/papers/151.pdf, 40. 
Al Jazeera’s Early Start Reporting Revolutions
Chebib, Nadine Kassem & Rabia Minatullah Sohail. “The Reasons Social Media  Contributed to the 2011 Egyptian Revolution,” International Journal of  Business Research and Management3 (2011).
Granovetter, Mark “The Strength of Weak Ties,” American Journal of Sociology78: 1973, 1361. 
Malcolm Gladwell, “Small Change,” The New Yorker, 4 October 2011. 
-Bhuiyan, Serajul I. “Social Media and Its Effectiveness in the Political Reform  Movement in Egypt.” Middle East Media Educator1 (2011): 14-20.