نسبت ذهنیت‌های زنانه و اقتدار سیاسی پس از انقلاب اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روابط بین الملل دانشگاه رازی

2 کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه رازی

چکیده

 مقاله حاضر به بررسی نسبت میان ذهنیت‌‌های زنانه و اقتدار سیاسی پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد. محور این بررسی تأکید بر سوژگی زنان و همچنین ثبات سیاسی در الگوی ارائه شده برای یک جامعه مطلوب است. با استفاده  از نظریه ژولیا کریستوا سعی شده که رخدادهای اجتماعی و سیاسی پس از انقلاب اسلامی با تمرکز بر نسبت اقتدار و ذهنیت‌های زنانه در چهار دوره اوایل انقلاب و دوران جنگ، سازندگی، اصلاحات و پس از انتخابات سال 1388 ترسیم شود. بنابراین سوال اصلی پژوهش حاضر چنین است که «چگونه ذهنیت‌های زنانه پس از انقلاب، نسبت خود را با اقتدار مورد تعریف و بازنگری قرار داده است؟» در پاسخ به سوال یاد شده فرضیه چنین طرح می‌شود که «ذهنیت‌های زنانه پس از انقلاب همواره در وضعیتی تقابلی با اقتدار سیاسی قرار داشته و با تهدیدات معنایی از قبیل بی‌اعتنایی به هنجارهای جنسی حاکمیت در زیست روزمره، چالش‌آفرینی نموده است». در این تحلیل توأم نبودن اقتدار و سوژگی زنان به عرصه‌عمومی ناتوان پیوند می‌خورد و امکان‌های زیست تعادلی سیاست در فراهم آمدن فضایی از سرپیچی و تعامل ارائه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


باتلر،جودیت(1385)، آشفتگی جنسیتی، ترجمه‌ امین قضایی، تهران: نشر مجله‌ شعر.
بیات،آصف(1390)، زندگی همچون سیاست: چگونه مردم عادی خاورمیانه را تغییر می‌دهند؟، ترجمه‌ فاطمه صادقی، نسخه‌ اینترنتی.
تاجیک،محمدرضا(1393)، سیاه، سفید، و خاکستری: واقعیت‌های سیاسی چگونه ساخته می‌شوند؟. تهران: تیسا.
تاجیک،محمدرضا(1386)، «خیابان و سیاست؛ تجربه سیاستی از جنس بازیگوشی در ایران امروز»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال دوم، شماره 4، صص74-33.
توانا، محمدعلی و فرزاد آذرکمند(1393)، «سوبژکتیویته زن و رهایی در اندیشۀ ژولیا کریستوا: ایدهای برای مشارکت امر نشانهای خلاق در عرصۀ عمومی نمادین»، فصلنامه زن در توسعه و سیاست. شماره45. صص 206-187.
سراج‌زاده، سید حسن و همکاران(1391)، «گفتمان جامعه‌ پاک: شلوده‌شکنی سیاست نمایش بدن زنانه در دوره‌ پهلوی»، فصلنامه‌ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال هشتم، شماره 21، صص 50-27.
حقیقی،مانی(1393)، نمونه‌هایی از نقد پسامدرن: سرگشتگی نشانه‌ها، تهران: نشر مرکز.
رضایی، آمنه(1394)، «جنبش زنان در مشروطه، انقلاب اسلامی و اصلاحات»، قابل دسترسی در:
https://www.radiozamaneh.com/231375
رضایی، مهران(1393)، «ناجنبش‌های جنسی و جنسیتی، و جنبش سبز»، قابل دسترسی در:
https://www.radiozamaneh.com/157883
عبداللهی،محمد(1387)، زنان در عرصه عمومی: عوامل، موانع و راهبردهای مشارکت مدنی زنان ایرانی، تهران: جامعه‌شناسان.
عبداللهی.محمد(1383)، «زنان و نهادهای مدنی: مسایل، موانع و راهبردهای مشارکت مدنی زنان در ایران»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره پنجم، شماره 2، 63-99.
غلامرضا کاشی، محمدجواد(1388)، «روح سوگوار دوران انقلاب و جنگ»، مجله آیین، شماره 23-22، صص 49-45.
ماشینی.فریده(1385)، زنان و سرمایه  اجتماعی، مجله آیین، شماره شش، صص108-112.
مک‌آفی، نوئل(1385)، ژولیا کریستوا، ترجمه مهرداد پارسا، تهران: نشر مرکز.
وارد، گلن(1392)، پست مدرنیسم، ترجمه قادر فخری و ابوذر کرمی، تهران: نشر ماهی.

Afshar, Haleh(1996), Women and Politics in the Third World, London: R outledge.

Mansfield, Nick(2000), Theories of The Self from Freud to Haraway, New South Wales: Allen and Unwin.

Bayat, Asef(2007),  “A Women’s Non- Movement: What It Means to Be a Woman Activist in an Islamic State,” Comparative Studies of South Asia, Africa, and the Middle East 27, no. 1, pp.160-72.
Shahin Tabatabaii, “Understanding Islam in Its Totality Is the Only Way to Understand Women’s Role,” in Under the Shadow of Islam, ed. Tabari and Yegane(london:zed books,1982).
Hamed Shahidian(1994), “The Iranian Left and the ‘Woman Question’ in the Revolution of 1978-79,” International Journal of Middle Eastern Studies 26,pp223-47.