رسالت و کارکرد«اعتلا بخشی» حکومت از منظر امام خمینی(ره)

نویسندگان

1 استادیار گروه روابط بین الملل دانشگاه تربیت مدرس

2 کارشناس ارشد اندیشه سیاسی در اسلام

چکیده

حکومت به عنوان عالی‌ترین نهاد حاکمیت و مسئول قدرت درجوامع بشری متناسب با رسالت و اهدافی که می­پذیرد، نقشی مؤثر در تمامی ابعاد زندگی انسان­ها ایفا می­کند؛ همین امر سبب گردیده تا به اصلی‌ترین محور اندیشه ورزی در میان تمام اندیشمندان سیاسی تبدیل گردد. امام خمینی(ره) بر مبنای مکتب اسلام و تعالیم آن به نظریه پردازی در حوزه سیاست و حکومت پرداخته و با تکیه برجهان نگری اسلامی، اهداف، رسالت و نقش و کارکرد حکومت اسلامی یا حکومت مطلوب خویش را بیان نموده است. بر این مبنا پرسش این نوشتار این است که در منظر امام خمینی مهم‌ترین رسالت و نقش یا کار ویژه حکومت و دولت در جامعه چیست؟ در ارتباط با این پرسش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و بر مبنای داده‌های معرفتی کتابخانه‌ای و اسنادی مطرح در حوزه اندیشه امام خمینی در می‌یابیم که او بر اساس نگرش شیعی امامی همه چیز را در راستای تربیت و ساختن انسان و رساندن او به کمال و سعادت می­داند و لذا از این منظر برترین غایت، نقش و رسالت حکومت و دولت را بر مبنای نگرش فضیلت گرایی، اعتلای انسان‌ها در راستای رساندن آنها به کمال و سعادت عنوان می­کند. امام خمینی(ره) در عمل نیز با معماری نظام جمهوری اسلامی ایران نیز به دنبال تحقق چنین رسالتی در قالب حکومت مطلوب خویش بود تا به وسیله آن انسان‌ها را به عنوان خلیفه خداوند به کمال انسانی خویش برساند.

کلیدواژه‌ها


- قرآن کریم، ترجمه الهی قمشه‌ای
- ارسطو(1364)، سیاست، ترجمه حمید عنایت، تهران، انتشارات آموزش انقلاب اسلامی.
- افلاطون(1374)، جمهور، ترجمه فواد روحانی، تهران، انتشارات علمی فرهنگی.
- باربیه، موریس(1383)، مدرنیته سیاسی، ترجمه عبدالوهاب احمدی، تهران، انتشارات آگه.
- بشیریه، حسین(1383)، عقل در سیاست، تهران، نشر نگاه معاصر.
- جمشیدی، محمدحسین( 1388)، اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)، تهران، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی: معاونت پژوهشی، چاپ دوم.
- جمشیدی، محمدحسین (1390)«امام خمینی»در: اندیشه سیاسی متفکران مسلمان، علی اکبر علیخانی و همکاران، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
- جمشیدی، محمدحسین (1385)، رخ اندیشه، دفتر اول: روش شناسی شناخت اندیشه‌های سیاسی، تهران، کلبه معرفت
- حر عاملى، محمد بن حسن(1409)، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، 30جلد، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
- خمینی، سید روح الله(امام) (1378)، صحیفه امام(22 جلد)، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خمینی، سید روح الله (1377)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- خمینی، سید روح الله (1376)، ولایت فقیه، تهران،  موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، چاپ بیست ودوم.
-خمینی، سید روح الله (بی تا)، کشف اسرار، قم: آزادی.
- روسو، ژان ژاک(1368)، قرارداد اجتماعی، ترجمه غلامحسین زیرک زاده، تهران، انتشارات ادیب.
- سبحانی، جعفر(1362)مبانی حکومت اسلامی، ترجمه ونگارش ابوالفضل موحد، اصفهان: کتابخانه امیر المومنین(ع).
- شریعتی، علی(1379) بازگشت، تهران: الهام، چاپ هفتم.
- طوسی، خواجه نصیرالدین(1359)، تلخیص المحصل، تصحیح عبدالله نورایی، کانادا: دانشگاه مک گیل.
- عالم، عبد الرحمان(1373) بنیادهای علم سیاست، تهران:نشرنی.
- فارابی، ابونصر(1991م.)آراء اهل المدینه الفاضله، تحقیق البیر نصری نادر، بیروت: دارالمشرق.
- فارابی، ابونصر (1967م.)المله، تحقیق محسن مهدی، بیروت : دارالمشرق.
- فارابی، ابونصر (1971م.)فصول منتزعه، فوزی متری نجارف بیروت: دارالمشرق.
- کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب(1365) الکافی، تهران:دارالکتب الاسلامیه.
- گنون، رنه(1349) بحران دنیای متجدد، ترجمه ضیاء الدین دهشیری، تهران: دانشگاه تهران.
- گیبینز، جان. و آر، بوریمر(1381)، سیاست پست مدرنیته، ترجمه منصور انصاری، تهران، انشارات گام نو.
- لاک، جان(1387)، رساله‌ای درباره حکومت، ترجمه حمید عضدانلو، تهران، نشر نی.
- مطهری، مرتضی(1357)انسان و ایمان، تهران: صدرا، چاپ دوم.
- مطهری، مرتضی (1367)مسئله شناخت، تهران:صدرا، چاپ دوم.
- مطهری، مرتضی (1375)، ولاءها و ولایت ها، تهران، انتشارات صدرا، چاپ دهم.
- موسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی(ره) (1384)، حکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی(ره)، تبیان: دفتر چهل و پنجم، تهران.
- موسکا، گائتانو، گاستون بوتو(1370)، تاریخ عقاید و مکتب‌های سیاسی، ترجمه حسین شهیدزاده، چاپ دوم، تهران، انتشارات مروارید.
- نراقی، احمد(1374)معراج السعاده، قم: انتشارات هجرت.
- نوذری، حسینعلی( 1379)، پست مدرنیته و پست مدرنیسم( مجموعه مقالات)، تهران، انتشارات نقش جهان.
- نوذری، حسینعلی (1379)، صورتبندی مدرنیته و پست مدرنیته، تهران، انتشارات نقش جهان.
- وینست، اندرو(1376)، نظریه‌های دولت، ترجمه حسین بشیریه، تهران، نشر نی.
- هابز، توماس(1381)لویاتان، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
ـ هیوود، اندرو (1389)، سیاست.، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران، نشر نی.
 
-Brooks, Thom(2007)HegelS Political Philosophy, Edinburgh: University Press Ltd.
-Garner, j. w. (1932)Introduction to Political Science, New York: American Book Co.
-Gettell, Roymond G.(1924)History of Political Thought, New York: Ginn and Co.
-Qvortrup, Mads(2003)The Political Philosophy of Jean Jacques Rousseau, Manchester: University Press
-Wilson, F.G.(1936)The Elements of Modern Politics, New York: Mc Graw-Hill.
-http://www.t.co/LToFaXQEi9.